Theo thống kê có đến hơn 1000 loại bọ phấn trắng khác nhau. Mỗi loại lại có hình dáng tương tự như sâu bướm hoặc rệp vừng nhỏ. Chúng thường tụ tập ở mặt dưới lá cây.
Cách chúng gây hại cho cây là trực tiếp hút nhựa và truyền dịch bệnh sang cho cây. Nếu để tình trạng bọ gây hại cho cây diễn ra nặng thì thật khó để tiêu diệt tận gốc.
Chính vì thế bạn cần áp dụng các biện pháp phòng tránh cũng như điều trị khi tình trạng còn nhẹ trong thời gian dài để diệt trừ tận gốc bọ phấn trắng.
Table of Contents
Tìm hiểu về bọ phấn trắng
Đặc điểm của bọ phấn trắng
Danh pháp của bọ phần trắng là Bemisia myricae trong khi tên tiếng Anh của nó là Whitefly. Những con trưởng thành thì có màu vàng nhạt và cơ thể thường có một lớp phấn trắng giống tên gọi.
Chân chúng thường nhỏ dài. Trứng của bọ phấn trắng rất nhỏ thường có hình bầu dục và có cuống ở trứng. Những con bọ non màu nhạt hơn và có hình trái xoan. Nhộng của bọ phấn trắng thuộc dạng nhộng giả màu sáng và có hình bầu dục nhỏ.
Bọ phấn trắng gây hại như thế nào?
Bọ phấn trắng có vòng đời rất ngắn chri từ 17 đến 24 ngày. Trứng của chúng nhỏ, ấu trùng dài chừng 0,3 đến 0,6mm thường màu vàng hơi nhạt và hình trái xoan. Khi trưởng thành bọ sẽ đạt kích cỡ 1mm, cơ thể chúng có 1 lớp bột phấn màu trắng. Nơi tụ tập nhiều nhất là mặt dưới lá cây. Thời điểm hoạt động là lúc chiều mát hoặc sáng sớm. Khi thấy động tĩnh chung sẽ bay lên cao.
- Dù là bọ non hay trưởng thành thì chúng đều hút nhựa từ ngọn hoặc lá cây để làm thức ăn, từ đó gây ra các đốm nâu hoặc vệt vàng trên lá. Sau đó chỉ còn lại gân lá xanh mà thôi.
- Chúng cũng là nguyên nhân lây truyền virus cho cây. Nếu để cây bị nhiễm nặng sẽ khó diệt trừ.
- Những cây mà bọ phấn trắng hay gây hại là cà chua, ớt và bông vải. Chúng hút chất dinh dưỡng của cây khiến cây cằn cỗi, không phát triển được.
- Vào mùa khô chúng sẽ phát triển mạnh và nhờ gió nên phạm vi gây hại là ất lớn.
Các tiêu diệt bọ phấn trắng
Tiêu diệt bọ phấn trắng bằng các biện pháp tự nhiên
a. Hút bọ phấn
Có thể dùng máy hút bụi cầm tay hay lấy đầu ống máy hút bụi và hút hết bọ dưới lá cây là được. Đi quanh các cây bị bệnh và thực hiện thao tác này đến khi đạt được như ý.
Cách này đơn giản, tiết kiệm lại có thể hút được mọi hình dạng của bọ trong vòng đời của chúng. Từ khi còn là ấu trùng cho đến khi thành con. Cách này tốt nhất nên sử dụng khi bọ phấn vừa gây bệnh.
Để tiêu diệt hoàn toàn chúng thì khi túi rác ở máy hút bụi đã đầy bạn buộc chặt lajiv à cho vào túi nilon và để ngăn đá trong 1 ngày sẽ giết chế chúng. Lúc chúng đã chết thì vứt đi là được.
b. Loại bỏ các cành lá nhiễm bệnh nghiêm trọng
Dùng kéo chuyên dụng tỉa bỏ các cây bị bọ gây hại làm sao không ảnh hưởng đến cây mà vẫn loại bỏ tối đa bọ là được. Không có kéo thì dùng tay cũng được. Sau đó vạch tìm các lá cây để loại bỏ trứng cũng như nhộng hay ấu trùng. Thường các lá này có một lớp như sáp do chúng hút nhựa cây để lại. Các lá này cũng sẽ héo úa và bạc màu nếu không tỉa bỏ.
Cây nào khỏe thì cắt nhiều còn cây nào yếu chỉ loại cành bị nặng nhất mà thôi. Cây khỏe có thể cắt cành bệnh đến sát thân mà không ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
Sau đó các cành bị bệnh thì đốt hoặc bọc trong túi kín để tránh lây lan ngược lại.
c. Chuẩn bị xử lý nhiều lần
Bọ phấn trắng vòng đời trải qua 4 thời kì khác nhau. Mà mỗi phương pháp lại thường tập trung vào một giai đoạn nhất định. Nếu định tiêu diệt khi chúng đã thành con trưởng thành thì phải đợi đến khi trứng thành con mới đi tiêu diệt. Cách này cần thực hiện nhanh và đòi hỏi kiên nhẫn cao để mỗi con trưởng thành không có cơ hội đẻ trứng nữa.
Thường thì chỉ có ấu trùng và bọ con là gây hại nhưng những dạng khác cũng sẽ trở thành mối nguy hiểm cho cây nếu không được xử lý kịp thời.
Tùy từng loại bọ cụ thể mà bạn kiểm tra tuổi thọ cũng như từng giai đoạn phát triển của chúng để đưa ra phương án thích hợp. Mỗi loại bọ có tuổi thọ khác nhau nên không thể áp dụng chung một công thức được.
d. Rửa cây bằng dung dịch xà phòng
Hòa tan một chút nước rửa bát cùng 1 lít nước. Sau đó phun lên mặt dưới các lá cây nơi bọ tập trung nhiều. Cách làm này chỉ hiệu quả đối với bọ trưởng thành mà thôi. Mỗi lần rửa cách nhau 3 đến 4 ngày để loại bỏ hết những con trưởng thành. Căn cứ vào tình trạng bệnh mà bạn thực hiện nhiều lần cho đến khi bọ bị tiêu diệt hết.
Nếu dùng dung dịch đặc thì lúc chiều mát hãy rửa cây để cây không bị cháy lá mà vẫn tiêu diệt bọ được.
e. Sử dụng thiên địch tiêu diệt bọ
Dùng thiên địch chính là dùng những loại thích ăn bọ phấn để tiêu diệt chúng. Hãy chọn đúng động vật săn mỗi để ngăn chặn sự lây lan của bọ phấn cũng như cân bằng được hệ sinh thái tự nhiên. Tùy vào loại bọ phấn mà chọn thiên địch cho thích hợp. Ví dụ như bọ rùa, bọ xít, bọ mắt to hay ong bắt cày,….
Những động vật thiên địch này cần được cân nhắc kỹ càng trước khi đưa vào vườn. Vì chúng có thể tiêu diệt được bọ nhưng lại gây ra mối họa khác có thể khó diệt trừ hơn. Do đó trước khi thực hiện nên được tìm hiểu kỹ càng sẽ tốt hơn.
Dùng bẫy bọ phấn trắng
a. Dùng giấy dính màu vàng
Bẫy này mua ở nơi làm vườn hay tự làm đều được. Lấy một lớp dung dịch dính được nhưng lâu khô bôi lên lớp mặt cứng màu vàng như bìa các tông chẳng hạn. Có thể dùng mật ong, vaseline hoặc dầu máy đều được.Theo đó thì bọ phấn bị màu vàng thu hút, chúng sẽ di chuyển đến chỗ đó và bị chất nhầy kia giữ chân lại.
Khi tự làm bẫy thì chất dính khô lúc nào thì phết thêm lúc đó.
Khi xịt rửa cây hay dùng thiên địch thì cần lấy các bẫy này ra.
b. Đặt bẫy gần lá cây
Nơi làm tổ tự nhiên của chúng thường là mặt dưới lá cây. Bạn có thể chế tạo những chiếc bẫy đặt gần đó để thu bắt chúng.
Khi số lượng bọ bắt được mỗi ngày chỉ còn vài con còn những con to đã chết hết thì không cần dùng bẫy nữa.
Nhược điểm của các loại bẫy này là cũng có khả năng tiêu diệt thiên địch của bọ phẩn. Do đó nó không được áp dụng ở mức độ bọ phấn gây bệnh ít. Nếu các loại động vật bắt bọ không còn khả năng tiêu diệt thì áp dụng. Sau đó nếu số lượng bọ nhiều lại thì tiếp tục đặt bẫy.
c. Xua đuổi bọ phấn
Cách làm này là dùng các cây cộng sinh để xua đuổi chúng. Ví dụ như cúc vạn thọ hay sen cạn. Những cây cúc vạn thọ Pháp hay Mexico có khả năng đuổi bọ phấn trắng tốt. Đồng thời ngăn không cho chúng quay trở lại gây hại.
Cách này chỉ thích hợp phòng ngừa chứ không thể điều trị cây nếu đã bị bọ tấn công.
Loại cúc xu xi hay cúc vạn thọ trồng chậu không hề có tác dụng này. Nếu muốn áp dụng cần dùng đúng loại cây. Hoặc tốt nhất là hỏi người có kinh nghiệm.
d. Dùng hỗn hợp nước và xà phòng xịt lên cây
Lấy 2 phần cồn hòa với 5 phần nước với 1 lít nước. Sau đó thêm 1 thìa nước rửa bát và khuấy đều. Sau đó xịt nhẹ lên vùng lá cây có khả năng cao bị bọ tấn công. Chỉ xịt lớp mỏng để không ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây cũng như đuổi bọ tốt.
Bạn cũng có thể dùng thêm dầu tự nhiên như dầu neem chẳng hạn.
e. Rải phân trùn quế vào gốc cây
Nhiều người cho rằng trộn phân bón và phân trùn quế cùng nhau rồi bón cho cây thì những cây bị bọ tấn công sẽ giảm, cây khỏe mạnh tránh được việc bị bọ tấn công trong vài tuần thậm chí vài tháng.
Không những vậy phân trùn quế là loại phân nhiều dưỡng chất có khả năng cung cấp tối đa dưỡng chất cho cây. Phân này mua được ở những nơi bán đồ làm vườn dễ dàng.
f. Che phủ đất bằng vật liệu phản xạ
Đối với những cây dễ bị bọ tấn công thì dùng tấm giấy nhôm hoặc nhựa đặt ở khu vực đất xung quanh. Con bọ trưởng thành sẽ khó xác định cây chủ để tấn công, nhờ vậy mà giảm khả năng đẻ trứng của chúng.
Nếu dùng cách che phủ này thì khi tưới nên dùng cách tưới nhỏ giọt và cẩn thận khi tưới. Khi trời nóng không dùng tấm phủ sẽ làm tăng nhiệt độ quanh khu vực trồng cây.
Dùng hóa chất để diệt bọ phấn trắng
Với việc dùng thuốc trừ sâu bạn phải đảm bảo hiệu được tiêu cực và tích cực khi dùng cách này. Lợi ích của nó là giá thành phải chẳng lại tiêu diệt được nhanh các loại sâu hại. Nhưng nhược điểm của nó chính là có thể gây hại đối với môi trường xung quanh.
Từ cây cối, động vật hoang dã, hay các động vật tốt khác cũng như con người. Đặc bệt bọ phấn trắng còn có thể kháng lại các sản phẩm hóa chất nữa.
Cách làm này trừ khi bất đắc dĩ hãy sử dụng. Nếu có ý định dùng thì dùng các loại thuốc sau Actara 25WG, Mospilan 3EC, Confidor 100SL, Amira 25WG hoặc Oshin 20WP, Sherzol, Gepa 50WG,… Đây đều là những loại thuốc hoắc học lưu dẫn mạnh cũng như nội hấp tốt.
Khi sử dụng cần lưu ý đến việc sâu bọ có thể kháng thuốc. Bởi thực tế thì sâu hay trứng và nhộng của các loại côn trùng thì hóa chất đều không có tác dụng. Nếu sử dụng cần luân phiên giữa các loại thuốc để tránh nhờn thuốc. Đừng loại trừ khả năng cách này có thể tạo ra một loại bọ kháng hóa chất rất khó trị đấy! (nguồn: higlumcom)
Cảnh báo
- Nên áp dụng các cách tiêu diệt bọ nhiều lần để thu được kết quả tốt nhất.
- Mặc dù thuốc trừ sâu diệt bọ phấn trắng tốt nhưng cũng gây hại cho con người. Thậm chí đã ghi nhận nhiều trường hợp dùng thuốc trừ sâu diệt bọ phấn trắng và tử vong rồi. Cùng với đó sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến số lượng ong mật. do đó mà cây có hiệu quả thụ phấn không cao.
Lời kết
Với những thông tin chúng mình đã chia sẻ về bọ phấn trắng ở trên, bạn sẽ phân biệt được chúng với nhiều loại khác, đồng thời có thể tìm được cách tiêu diệt chúng phù hợp.