Các cây hay bị bệnh đốm lá tấn công nhất là cây cảnh, bonsai, cà chua, tiêu, ậu, ớt, bông vải,… Chúng khiến cây sinh trưởng kém và không cho năng suất cao.
Vậy để phòng ngừa và điều trị bệnh đốm lá cho từng cây thì cần áp dụng những cách gì. Cùng đón đọc bài viết dưới đây của #higlum để tìm hiểu kỹ hơn nhé!
Table of Contents
Bệnh đốm lá là gì bệnh gì?
Danh pháp của loại này là Cercospora sp trong khi tên tiếng Anh của nó là Grey spot.
Bệnh này là hiện tượng lá có các đốm màu khác màu xanh thông thường. Ban đầu kích thước nhỏ sau sẽ lớn dần lên và nhiều hơn có thể khắp cả lá. Chúng khiến quá trình tổng hợp diệp lục bị giảm và ảnh hưởng tới sự phát triển của cây.
Một số loài cây dễ mắc bệnh đốm lá
Đối với cây bonsai
a. Triệu chứng bệnh
Ban đầu khi bệnh nhẹ nó chỉ là 1 chấm nhỏ khiến người trồng khó phát hiện. Sau đó nó sẽ lan nhanh ra cả lá. Xung quanh các nốt bệnh là đường viền nâu đậm. Giữ mô bệnh và mô khỏe thì có màu vàng nhạt.
b. Tác hại đối với cây
Các lá mới bị bệnh có màu vàng nhạt sau chuyển sang nâu ở mép lá và làm lá cong lên. Các lá này sẽ giảm khả năng quang hợp rồi dần dần sẽ héo úa và rụng.
Chúng sẽ gây bệnh ở các lá già rồi mới ấn công lá non. Cành lá non bị bệnh hay rụng, các đọt khô héo khiến cây chậm lớn.
c. Cách ngăn ngừa bệnh
- Duy trì mật độ mai trong vườn ở mức độ thích hợp.
- Dọn vệ sinh vườn bằng cách tiêu hủy các lá cành cây bị bệnh để tránh mầm bệnh lây lan.
- Cân đối phân bón và cân bằng giữa phân kali và hữu cơ để nâng cao khả năng kháng bệnh của cây.
- Khi thấy bệnh mới chớm cần phải phun ngay và mỗi lần phun cách nhau 7 ngày liên tục vài ba lần. Nếu phun phòng thì nửa tháng phun 1 lần.
- Có thể dùng các loại thuốc như Carbenda Supper 50Sc hòa 30ml với 16l nước. Aviso 350SC 20ml hòa với 16l nước hay Mancozeb 80WP hòa 80g với 16l nước.
Cây đậu đậu mắc bệnh đốm lá
a. Triệu chứng của cây mắc bệnh
Lá có các đốm tròn hoặc là có các góc cạnh bệnh kích thước khác nhau thường sẽ màu vàng nâu hoặc nâu. Kích thước vết bệnh đjat từ 3 đến 5mm. Sau khi bệnh nặng hơn thì đốm sẽ có màu nâu ậm và chính giữa là màu xám tro.
Các đốm dính với nhau và làm cháy lá trên một diện tích lớn. Vào giai đoạn cuối của cây thì cây càng dễ bị bệnh này tấn công. Chính vì thế cần đặc biệt chú ý vào giai đoạn này để không ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm đậu cũng như năng suất của cả mùa vụ.
b. Nguyên nhân khiến cây mắc bệnh
Nguyên nhân gây ra bệnh là do nấm thuộc lớp Deuteromycetes gây ra. Chủ yếu là nấm Cercospora canescens Ellis & Martin. Cơ quan sinh sản của chúng là vô tính chính vì thế chia thành 2 phần.
- Phần đính bào đài có màu nâu đậm có thể con nhiều hay ít và được chia thành nhiều vách ngăn. Kích tớc của chúng rất nhỏ. Chỉ tính bằng micron.
- Phần đính bào tử thì không màu và dài thon nhỏ có nhiều vách ngăn hơn phần trên. Kích thước cũng nhỉnh hơn chút.
c. Cách phòng ngừa bệnh đốm lá
- Trước và sau khi trồng cây cần làm sạch đồng ruộng để hạn chế mầm bệnh còn sót lại gây hại.
- Giữ mật độ thích hợp cho cây. Không nên trồng quá dày vừa dễ lây lan bệnh lại khó chăm sóc. Khi bị bệnh điều trị cũng tốn nhiều công sức và thời gian.
- Dùng các thuốc như Copper B, Bordeaux nồng độ 0,8 đến 1% hặc là Score 250EC cũng như các thuốc chứa gốc đồng khác để phòng trừ cho cây.
Đối với cây ớt mắc bệnh đốm lá
a. Biểu hiện khi bị bệnh
Khi mới gây bệnh các vết bệnh nhỏ và có màu xanh đậm nên hơi khó phát hiện. Đến khi nặng lên ngả sang trắng và bên ngoài có viền nâu đậm. Lá nào nặng thì mau rụng, trái cây cũng nhỏ và không đạt chất lượng tốt. Nhìn chung bệnh không tấn công trên trái nhiều.
Chủ yếu các lá bánh tẻ cũng như các lá già thì dễ bị bệnh hơn. Nhưng cũng cần chú ý đến các lá non.
b. Phòng bệnh như thế nào?
- Trong vòng 2 đến 3 năm không trồng các loại họ cây cà ớt mà thay vào đó luân canh với các cây khác.
- Cần chọn giống khỏe mạnh, kháng bệnh ốt và bón nhiều phân chuồng hoai mục cho cây.
- Nên trồng ớt vào mùa mưa sẽ tốt hơn.
- Nếu bệnh nặng thì dùng 1 tỏng cá cloaji thuốc sau như Score 250WP, Copper B75 WP, Folpan 50Sc,…. đều dùng với nồng độ từ 0,2 đến 0,4 %.
2.4 Cây hồ tiêu mắc bệnh đốm lá
a. Biểu hiện của bệnh đốm lá trên cây hồ tiêu
- Xuất hiện các vết tròn màu đen.
- Các vết này thường tập trung ở mặt dưới lá
- Càng gần gân lá thì các vết bệnh càng nhiều.
b. Bệnh đốm lá gây hại gì cho cây hồ tiêu
- Những lá bị nặng sẽ dẫn đến vàng úa.
- Tình trạng này gây hại quanh năm chứ không riêng mùa nào. Cần có biện pháp phòng trừ thích hợp cho từng mùa vụ.
c. Phòng bệnh như thế nào?
- Loại bỏ các cành lá bị bệnh và mang đi đốt đúng cách để tránh lây lan.
- Mỗi vụ thu hoạch xong thì dùng thuốc gốc đồng để phun.
- Khi cây mới bị bệnh thì cân đối phân bón NPK, không dùng nhiều đạm vì sẽ càng làm bệnh nặng hơn mà thôi
- Dùng các thuốc chứa các hợp chất như Propiconazole, Chlorothalonil hay hỗn hợp chitosan và polyoxin hoặc là difenoconazole.
- Thêm phân chuồng đã phơi ải và trichoderma để giúp cây nhiều chất dinh dưỡng hơn.
- Không nên dùng thuốc hóa học phun cho cây.
Đối với cây bơ bị bệnh đốm lá
a. Triệu chứng bệnh của cây
Đối với cây bơ thì những lá đều nhau và đã trưởng thành thì hay bị bệnh hơn cả. Đầu tiên là chúng gây hại trên lá sau đó thì tấn công đến quả và gây tổn thất lớn.
Ban đầu khi mới bị bệnh thì mép là có các đốm vàng nâu. Chúng sẽ xuất hiện nhiều thêm và lan rộng ra. Đến 1 lúc nào đó thì lá bị khô, héo và rụng dần.
Khi chúng tấn công lên trái thì sẽ xuất hiện các nốt mụn chừng 5mm lồi ra và có màu nâu nhạt. Càng lớn màu nốt mụn càng đậm. Các nốt này làm quả xấu đi và cũng ảnh hưởng đến thịt quả.
b. Cách ngăn ngừa bệnh đốm lá
- Chú ý cành là. Nếu tốt quá thì tỉa bớt để đảm bảo vườn cây thông gió, có nhiều ánh sáng nhất.
- Lá nào bị bệnh cần được cắt bỏ và tiêu hủy đúng cách ở nơi xa chỗ trồng.
- Đảm bảo phân bón và nước cần hợp lý để cây đủ điều kiện sinh trưởng.
- Thuốc nấm phun cho cây cần đúng loại đúng liều lượng theo hướng dẫn.
Cây bông vải bị bệnh đốm lá
a. Triệu chứng bệnh đốm lá ở cây bông vải
Vào thời điểm cây con thì cây rất dễ bị bệnh. Những vùng trồng bông ở Tây Nguyên rất hay bị.
Nhìn chung nên phòng trừ bệnh này từ sớm để tránh tình trạng cây con nhiễm bệnh và chết trên diện tích lớn. Đợi đến khi cây trưởng thành vừa khó điều trị lại thiệt hại nặng nề.
b. Các phòng bệnh đốm lá
- Chú ý nước ở ruộng bông. Không được để hạn cũng không được để úng.
- Chú ý khoảng cách giữa các cây để đảm bảo mật độ thích hợp.
- Khi bông mọc rồi thì pha 20 đến 25ml thuốc Monceren 250Sc với 10l nước để phun lên các lá mầm. Cứ 1 hecta bông thì cần 200 bình nước thuốc.
- Căn cứ vào tình trạng bệnh mà phun 1 hay 2 lần. Nếu 2 lần thì 1 lần lúc bông đã mọc đều và lần 2 phun sau 1 tuần.
Cây ổi mắc bệnh đốm lá
a. Triệu chứng bệnh
- Chúng còn được gọi là bệnh đốm mắt ếch. Nơi gây hại chủ yếu là trên lá. Đầu tiên các đốm bệnh nhỏ và có màu nâu và viền màu đậm hơn.
- Nơi bị bệnh có thể bị rách rồi làm thủng lá. Lá nào bị nặng thì có thể bị biến thành màu vàng, héo rồi rụng đi.
- Bệnh này có thể bị quanh năm. Nhưng chủ yếu là khi cây chăm sóc kém hay vào mùa khô nóng.
b. Biện pháp ngừa bệnh đốm lá cho cây ổi
- Thường xuyên tỉa tán để đảm bảo cây được thông thoáng. Dùng đúng và đủ phân để cây phát triển tốt.
- Cây hay lá bị bệnh cần được dọn sạch và tiêu hủy đúng cách
- Có thể dùng các loại thuốc như Canazole Super 320EC, Carosal 50SC hay Chloropthalonil, Mancozeb để phun cho cây.
Đối với cây cà chua
Nấm Septoria lycopersici là nguyên nhân gây ra bệnh đốm lá ở cà chua. Chúng xảy ra trên lá của cây. Có thời điểm nhiệt độ và độ ẩm môi trường thích hợp thì chúng gây tổn thất rất lớn có thể dẫn đến mất mùa.
Có thể chúng không ảnh hưởng trực tiếp đến quả nhưng do lá bị ảnh hưởng nghiêm trọng nên cũng dẫn đến quả kém phát triển hơn.
a. Biểu hiện gây bệnh
Kể cả vào giai đoạn cây còn nhỏ thì bệnh cũng có thể tấn công được. Nhất là bệnh đốm lá Septoria thường có thể gây bệnh trên lá cũng có thể gây bệnh trên thân .
Ban đầu khi mới gây bệnh thì chúng để lại các chấm đen nhỏ trên bề mặt lá nhỏ như đầu kim nên được gọi là bệnh châm kinh hay các vết do sũng nước để lại. Sau này chúng mới phát triển thành các đốm tròn to viền đen và ở giữa có màu xám.
Các vết này có thể to đến 5 hay 6mm. Các lá thấp ở gần mặt đất sẽ bị đầu tiên, chúng vàng úa và cong lại sau đó chuyển nấu và rụng. Càng vào thời kỳ cho quả thì càng dễ bị bệnh.
b. Cách phòng bệnh
- Khi trồng bằng hạt giống cần chắc chắn hạt giống đó được lấy từ cây sạch bệnh.
- Các lá bệnh thì cắt tỉa và xử lý bằng cách đốt bỏ. Sau mỗi vụ cần dọn sạch tàn dư của vụ còn sót lại. Bởi nấm có thể trú ở đó tận 4 đến 5 năm cơ.
- Nên luân canh các cây trồng để cải tạo đất cũng như ngừa dịch bệnh.
- Mật độ cây trồng cần được duy trì hợp lý, đảm bảo khoảng cách cây vừa đủ để tiện chăm sóc cũng như đảm bảo độ thông thoáng.
- Không nên tưới nước trên mặt lá mà thay vào đó nên dùng cách tưới bạt hay tưới giọt để đảm bảo cung cấp đủ ẩm cho đất mà không dễ dàng khiến cây bị bệnh.
- Đảm bảo phân bón cân đối để cây phát triển tốt.
Cây hoa lan bị bệnh đốm lá
Lan có thể mắc nhiều bệnh đốm lá nhưng phổ biến nhất là Nipanduomaobaoye. Ngoài ra còn có bệnh đốm lá cứng, đốm tán hay đốm mốc lá nữa.
Các giống lan như Mokara, Dendrobium hay Oncidium là những giống dễ bị bệnh nhất. Vào lúc thời tiết thuận lợi mà không cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây thì bệnh càng nặng ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và ra hoa của cây.
a. Biểu hiện của bệnh trên cây
Đối với hoa lan thì bệnh đốm la hay xuất hiện ở trên lá. Chúng không tập trung vào một chỗ mà tấn công ở cả 2 mặt lá. Khi mới bị bệnh lá sẽ có các đốm màu nâu xám hay vàng nâu. Xung quanh các đốm đó xuất hiện 1 quầng màu vàng.
ệnh ở mặt dưới của lá thì xuất hiện các đốm đen li ti. Cây nào bị nặng lá có thể vàng hoặc bị rụng.
b. Nguyên nhân dẫn đến bệnh
Bệnh đốm lá do nâm Cercospora sp gây nên. Loại nấm này trú ngụ ở nơi có nhiệt độ và độ ẩm cao và bùng phát mạnh mẽ vào mùa mưa.
Khu vực nào mà người trồng chăm sóc kém, không cung cấp đủ dưỡng chất thì bệnh gây hại càng nặng khiến lá vàng và dễ rụng.
c. Làm thế nào để phòng bệnh
- Khi hiện tượng đốm lá xuất hiện trên lan thì cần làm sạch vườn tược ngay lập tức. Những chất thừa của thực vật cần được tiêu hủy xa nơi trồng đúng cách.
- Tốt nhất là khi cây còn nhỏ thì bạn phun thuốc phòng trừ cho cây luôn. Như vậy cây cũng hạn chế được bị bệnh. Cây nào bị nhẹ thì loại bỏ phần bị bệnh và bôi thuốc trị nấm vào chỗ cắt.
- Nếu dùng thuốc trị nấm phải phun đều 2 mặt lá. Sau chừng 1 giờ phải ngay lập tức thêm phân bón lá cho cây hoặc là dùng phân vi lượng cũng được.
- Trong điều kiện cho phép có thể dùng thêm các thuốc bảo vệ thực vật phù hợp như Carbenzim 500FL, Ridomil Gold 68 WP, hoặc dùng hỗn hợp Carbenzim với Dipomate hay là Dipomate 80WP đều được.
Đảm bảo vườn trồng lan luôn thông thoáng và sạch sẽ. Nhất là vào mùa đông. Bởi bản thân vi khuẩn gây bệnh có dạng sợi hoặc dạng bào tử phân sinh. Chúng sẽ trú đông ở nơi bị bệnh. Nên đây cũng là nguồn lây bệnh cho cây trong vụ sau. (nguồn : higlumcom)
Lời kết
Đối với mỗi loại cây trồng khác nhau thì cách phòng trừ bệnh đốm lá cũng khác nhau. Căn cứ vào loại cây trồng cũng như tình trạng bệnh mà bạn áp dụng các cách phòng trừ cho thích hợp.
Chúc các bạn có được vụ mùa bội thu cũng như các cây cảnh khỏe mạnh.