Một trong những loại rau xanh được nhiều bà nội trợ ưa thích trong mỗi bữa cơm hằng ngày chính là rau dền. Ngoài là 1 thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng thì đây còn là 1 dược liệu tốt.
Dù rẻ tiền nhưng nó lại chữa được nhiều bệnh khác nhau. Để khám phá thêm các công dụng của rau dền thì hãy cùng đón đọc bài viết này của #higlum ngay sau đây nhé!
Table of Contents
Rau dền là gì? đặc điểm và cách nhận biết
Rau dền có danh pháp là Amaranthus sp. Đây là 1 loại thực phẩm nằm trong họ rau dền. Hiện nay ở nước ta có dền đỏ, dền gai và dền cơm là 3 loại chính. Nhưng dù là loại nào thì đều thuộc giống thân thảo. Chiều cao có thể dao động trong tầm 80cm. Cây rễ cọc bám chắc vào đấy. Thân cây thẳng đứng.
-
Rau dền đỏ
Thường thì loại rau này lá chỉ có diện tích khoảng 2 đến 3cm. Từ lá cho đến thân cây đều có màu đỏ tía. Kể cả khi nấu chín lên thì nước nấu canh cũng sẽ có màu đỏ. Ngoài dùng thân lá thì người ta còn dùng nó để lấy củ dền đỏ nữa.
-
Rau dền gai
Loại cây này là cây dại. Những khu đất trống hay ven đường thường dễ dàng tìm thấy chúng. Lá thon dài to bằng 2 đầu ngón tay. Màu lá thường xanh nhạt. Đầu lá nhọn với cuống lá dài.
Thông thường ở gốc có 2 chiếc gai. Hoa của cây mọc theo dạng sim. Thường thì các bông hoa sẽ chụm lại với nhau thành từng chuỗi ở nách lá. Sau đó sẽ có quả hình túi trứng. Quả cũng có 1 đầu nhọn và bên trong có nhiều hạt màu đen.
-
Rau dền cơm
Loại này thường có lá nhỏ hơn và có màu xanh trắng. Hoa tụ lại như những núm cơ nhỏ nhỏ. Và thường mọc ở đầu ngọn.
-
Rau dền tía
Loại này khác với dền đỏ nhé. Loại này chỉ có gân lá và thân màu đỏ thôi còn các bộ phận còn lại đều màu xanh. Khi nấu lên nước cũng có màu đỏ nhưng không đậm bằng rau dền đỏ khi nấu.
-
Rau dền Nhật
Hiện nay rau dền Nhật rất được ưa chuộng bởi hàm lượng dinh dưỡng cao. Nhiều người hiện nay cũng đã tự trồng rau dền Nhật cùng với các giống dền ta để thay đổi bữa ăn hằng ngày.
Loại cây này có khả năng chịu nắng nóng tốt do có bộ rễ ăn sâu trong lòng đất. Khả năng nảy mầm của nó cũng thuộc dạng rất cao.Từ xa xưa thì giống cây này đã gắn liền với cuộc sống của người dân ta. Nhất là dền dại đã được dùng làm thực phẩm từ rất lâu trước đây.
Thậm chí rau dền còn đi vào thơ ca một cách tự nhiên. Món ăn từ rau dền rất thích hợp vào 1 ngày hè nắng nóng. Nó sẽ giúp đánh tan cái oi ả của ngày hè. Loại rau này dễ dàng tìm thấy ở các vùng nông thôn hơn là thành phố.
Theo Đông y, rau dền ngọt mát nên được dùng để thanh nhiệt, chữa nóng gan, lợi tiểu rất tốt. Ngoài ta còn có khả năng kích thích tiêu hóa nữa.
Hiện nay ở nước ta người ta thường trồng hoặc nó tự mọc hoang dại. Thông thường lá cây sẽ dùng để làm thực phẩm. Rễ và thân cây sẽ được dùng làm thuốc chữa bệnh. Như vậy căn cứ vào mục đích mà thu hoạch cây sao cho hợp lý.
Xem thêm:
- Hướng dẫn trồng và chăm sóc lan long tu
- Hoàng phi hạc và những sự thật bất ngờ
- Công nghệ trồng lan tam bảo sắc
Có nên ăn nhiều rau dền không? Tác dụng của rau dền
Ngăn ngừa táo bón
Rau dền đỏ tùy lượng người ăn mà rửa sạch rồi trụng qua với nước sôi cho tái. Sau đó thêm dầu vừng vào trộn đều làm rau ăn. Hoặc có thể lấy rau dền đỏ nấu canh cũng được.
Ngoài ra có thể lấy rau đay, mồng tơi, dền gai để nấu canh lên ăn. Một tuần ăn vài lần sẽ khỏi.
Hoặc áp dụng cách đơn giản hơn là lấy rau dền cơm nấu với tôm làm canh ăn hằng ngày.
Hạ huyết áp
Lá dâu bánh tẻ, dền đỏ, lá mã đề non mỗi vị 20g đem nấu canh để ăn. Mỗi lần điều trị sẽ ăn 10 ngày.
Dền cơm 1 lạng nấu với thịt cua, tôm nõn và rau đay 50g để làm canh ăn.
Ngứa do nóng
Ké đầu ngựa, cam thảo đất mỗi vị 16g. Thêm rau dền đỏ 20g và kim ngân hoa 12g nữa. Đem nấu với 750ml nước đến khi chỉ còn ⅓ thì lấy nước đó uống 2 bữa trong ngày cho hết. Điều trị 10 ngày liên tục.
Hạt dền cơm, thảo quyết minh và hoa mào gà mỗi vị đúng 12g đem nấu nước để dùng thay nước lọc hằng ngày.
Kiết lỵ
Rau sam, lá mơ lông và dền đỏ mỗi vị 20g đem nấu với nửa lít nước và 16g cam thảo đất. Đun cạn còn chừng 200ml thì lấy nước đó uống thành 2 lần trong ngày cho hết. Mỗi lần điều trị 10 ngày liền.
Hoặc nấu dền cơm và rau sam mỗi rau 30g để làm canh ăn.
Cũng có thể dùng thân và lá dền gai tổng là 1 lạng đem nấu nước uống. Hay nấu canh thì là dền gai cũng rất tốt.
Thanh nhiệt
Dền cơm, rau đay và rau dệu mỗi thứ 50g. Thêm dền đỏ 1 lạng nữa rồi đem nấu canh theo khẩu vị để ăn.
Hoặc có thể chỉ cần rau dệu, rau đay mỗi thứ 50g và thêm 100g rau dền cơm nấu canh ăn cũng được.
Mẹ sau sinh bị nóng trong
Rau dền đỏ 1 nắm to đem rửa sạch rồi cắt khúc chừng 3cm rồi nấu với nước để nấu cháo. Sau đó chắt lấy nước rồi thêm gạo và nấu cháo để ăn. Ăn cháo này liên tục 5 ngày.
Côn trùng cắn
Dền đỏ rửa sạch rồi đem giã nát. Phần nước cốt chắt ra để uống. Phần bã thì đem đắp vào chỗ bị thương. Sau đó băng bó chặt lại. Nếu bị rắn cắn cần ngăn không cho máu độc lưu thông. Sau đó đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
Hoặc có thể lấy 1 chút phèn chua giã nát cùng với hạt rau dền 1 nhúm nhỏ. Thêm rượu vào để uống. 1 phần nhỏ hỗn hợp để đắp vào chỗ bị rắn cắn. Đồng thời hút máu độc ra là được.
Người bị mụn
Bồ công anh 20g, cam thảo đất 16g thêm dền đỏ 1 đến 2 g. Đem các nguyên liệu nấu nước uống. Đồng thời lấy dền đỏ giã nát và đắp vào chỗ mụn là được.
Nếu mụn mủ nhưng chưa vỡ thì chỉ cần lấy rễ cây dền gai giã ra rồi đắp lên. Còn đã vỡ rồi thì lấy cả cây rửa cho sạch rồi giã nát và đắp lên. Sau đó dùng băng gạc cố định lại. Tầm 3 tiếng sau thì thay lượt mới.
Người bị gai cột sống
Sắc nước cả lá và rễ lẫn cành của cây dền gai để làm nước uống. Uống thay nước lọc.
Hoặc người nào bệnh nặng thì thêm lá hài vôi, lá lốt, thiên niên kiện và cỏ xước lượng bằng nhau vào nấu nước cùng. Uống thay nước lọc là được.
Người bỏng nhẹ
Tùy mức độ nặng nhẹ mà bạn chuẩn bị lượng thân và lá dền gai tùy ý. Sau đó rửa sạch và giã nát rồi đắp vào chỗ bỏng là được.
Đau họng hoặc viêm họng
Cho vài hạt muối, vài lát gừng cùng với thân và lá cây dền gai rồi đem nhai và nuốt nước từ từ. Ăn cả bã được. Ngày nhai từ 1 đến 2 lần sẽ giảm tình trạng bệnh.
Ho có đờm
Cách 1: Lá bông bồng, kim ngân hoa mỗi vị 20g. Thêm thân và lá dền gai tổng 50g và cam thảo đất 16g nữa. Cho vào nồi nấu với 500ml rồi đến cạn còn ½ thì chia ra uống vài lần trong ngày. Mỗi lần uống liền 5 ngày.
Cách 2: Vỏ rễ cây dâu, cam thảo đất và lá húng chanh mỗi thứ 16g. Thêm thân và lá dền gai chừng 50g rồi nấu với 500ml. Đến khi cạn còn ½ thì chia ra vài lần uống trong ngày. Một lần dùng 5 ngày liên tiếp.
Ổn định chu kỳ kinh nguyệt
Dùng thân và lá cây dền gai khoảng 1 lạng đem nấu nước uống. Hoặc nếu không thì nấu với rau sam để ăn như canh hằng ngày cũng rất tốt.
Tiếp xúc với rơm rạ dẫn đến da bị ngứa
Rau sam, rau dền gai tươi, lá hẹ tươi rồi rửa cho sạch và giá nát ra đắp vào chỗ ngứa. Ngày làm vài lần là tự khỏi.
Khí hư nhiều
Thái nhỏ lá bạc hà 16g và rễ dền gai 20g và đem phơi khô. Sau đó nấu với 2 bát nước đến còn 1 bát thì uống 2 bữa mỗi ngày. Tùy tình trạng bệnh mà uống liên tục 7 hoặc 10 ngày.
Tốt cho người bị sỏi thận
Chuẩn bị các nguyên liệu bao gồm: vỏ bí đao, rễ dền gai mỗi thứ đúng 20g. Thêm rễ cỏ tranh, rễ thiên lý, kim tiền thảo, mã đề, đậu đen đã sao thơm mỗi vị 12g.
Đem tất cả nấu với nửa lít nước đến khi còn 1 nửa. Sau đó ngày uống vài lần. Mỗi liệu trình uống liên tục 10 ngày.
Lợi tiểu
Chỉ cần lấy 1 nhúm hạt rau dền cơm đem nấu với nước để uống là được.
Chắc xương
Trong các loại rau củ thì có thể thấy rau dền chứa khá nhiều canxi, cao hơn nhiều loại rau củ khác. Thậm chí còn cao hơn cả sữa hay rau bina nữa.
Chính vì thế nếu muốn tăng độ chắc khỏe cho xương, cũng như giảm các vấn đề liên quan đến xương khớp thì nên dùng rau dền thường xuyên.
Ngừa viêm nhiễm, giảm sưng viêm
Hiện nay người ta đã nghiên cứu ra rằng có 1 chuỗi peptit cố định trong rau dền, Chính nhờ chuỗi này mà nó có thể làm giảm tình trạng sưng viêm. Đồng thời ngăn ngừa các gốc tự do tấn công cơ thể.
Những phân tử trong chuỗi này sẽ làm đi tình trạng đau, viêm rất tốt. Chính vì thế mà các bác sĩ khuyên các bệnh nhân đang mắc tình trạng viêm xương khớp nên sử dụng.
Hỗ trợ điều trị tiểu đường
Đã có rất nhiều nghiên cứu khẳng định sử dụng rau dền thường xuyên là cách tự nhiên để cân bằng đường huyết trong cơ thể. Hơn nữa nó cũng giúp ngăn ngừa các bệnh liên quan đến đường huyết. Loại rau này đặc biệt tốt cho bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 2.
Tốt cho tim mạch
Theo nhiều nghiên cứu thì rau dền sẽ giúp tiêu thụ khá nhiều cholesterol trong cơ thể. Vì thế mà làm giảm đi lượng cholesterol đáng kể. Hơn nữa một loại vitamin E có trong rau dền tên là tocotrienol sẽ làm giảm đi hàm lượng cholesterol xấu. Từ đó mà ngừa được các bệnh về tim mạch.
Tốt cho răng miệng
Nếu đang gặp phải các tình trạng về răng miệng thì bạn nên dùng rau dền ngay nhé! Các tình trạng về răng miệng sẽ mau chóng được đánh bay đấy!
Giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư
Trong rau dền có lysine. Cùng với đó là các khoáng chất khác như photpho hay kali, vitamin C, sắt. Đây đều là những chất có khả năng ngăn ngừa tình trạng lão hóa. Hay việc hình thành các tế bào ung thư.
Giúp tóc chắc khỏe
Theo nghiên cứu nhiều chất có trong rau dền sẽ làm mờ đi các sắc tố melanin. Mà thiếu sắc tố melanin là nguyên nhân chính gây ra tình trạng bạc tóc. Chính vì thế rau dền chính là loại thực phẩm giúp cải thiện tình trạng bạc tóc, rụng tóc.
Đánh bay cơn sốt
Một trong những bài thuốc dân gian mách cách hạ sốt, đó là ăn rau dền. Trong rau có nhiều khoáng chất giúp điều chỉnh thân nhiệt, hạ sốt, tăng cường hệ miễn dịch cơ thể.
Giúp mẹ bầu vượt cạn dễ dàng
Theo kinh nghiệm của các cụ truyền lại nếu mẹ bầu khó vượt cạn thì chỉ cần lấy rau dền đỏ ép lấy nước để uống là sẽ dễ đẻ ngay. Còn mẹ nào sau sinh thì ăn rau dền đỏ sẽ bổ sung thêm sắt và mau hồi sức hơn.
Xem thêm:
Những lưu ý khi dùng rau dền bạn nhất định phải nhớ
- Bản thân rau dền có tính hàn rồi. nên người nào bị tiêu chảy lâu ngày, hay cơ thể thể hàn cũng như phụ nữ hư hàn thì tốt nhất là hạn chế ăn rau dền. Không ăn là tốt nhất.
- Rau dền bổ nhưng nó cũng có rất nhiều axit oxalic. Chính vì thế tiêu thụ nhiều sẽ làm cơ thể khó hấp thụ canxi. Thậm chí khi lượng chất này dư thừa còn có khả năng tạo ra sỏi thận. Chính vì thế người bị bệnh khớp hay sỏi thận nên hạn chế dùng.
- Rau dền không nấu cùng với thịt ba ba dù bằng bất cứ hình thức nào. Vì nó sẽ sinh ra độc tố. Hoặc rau dền ăn cùng tiết canh cũng sẽ gây ra hiện tượng tiêu chảy.
- Rau dền nấu xong nên ăn hết luôn và không nên đun lại. Vì chất nitrat có trong rau dền sau khi đun lại sẽ chuyển thành nitrit có thể gây ung thư.
Một vài món ngon từ rau dền có thể bạn không biết
Rau dền nấu canh
Vào mùa hè là rau dền có rất nhiều. Đây là loại rau giúp thanh mát cơ thể và giải độc gan cũng như giải nhiệt tốt. Thậm chí nó còn được dùng để cải thiện tình trạng đau nhức đầu nữa. Khi chế biến bạn có thể chế biến cùng tôm để tăng thêm hương vị. Mà lại rất hợp nhau đấy nhé!
Rau dền xào tỏi
Món ăn thông thường được nhiều gia đình áp dụng nhất chính là dùng rau dền để luộc chấm mắm. Nước thì thêm chanh vào để ăn. Nhưng tại sao bạn không thử làm món rau dền xào tỏi nhỉ?
Vẫn giữ được hương vị thơm ngon của rau dền nhưng vẫn có nét riêng hấp dẫn đấy! Hoặc bạn cũng có thể học thêm món ăn từ củ dền để thay đổi khẩu vị này.
Củ dền nấu canh
Bạn có thể kết hợp củ dền cùng với nhiều loại củ khác hay rau khác để cho ra món ăn ngon và thanh mát. Điển hình là món củ dền nấu với thịt nạc và cải thảo. Các hương vị ngọt ngào tự nhiên hòa quyện vào nhau.
Vừa kích thích vị giác mà lại còn cung cấp nhiều chất cho cơ thể nữa. Bạn cũng có thể thay thế bằng các nguyên liệu khác nếu thích.
Củ dền làm nước ép
Theo nghiên cứu của các nhà đại học ở Anh thì trong 1 ly nước ép từ củ dền thì có rất nhiều chất chống oxy hóa và polyphenol.
Những chất này hoạt động bằng cách ngăn chặn cóc enzyme mà các tế bào ung thư cần để hoạt động. Tính ra thì chất chống oxy hóa từ củ dền sẽ hấp thụ dễ hơn so với các loại rau khác. (Nguồn: higlum)
Kết luận
Vậy là mình đã giới thiệu xong những điều cơ bản nhất về rau dền rồi đấy. Từ giờ bạn đã biết được công dụng của rau dền đối với cuộc sống hằng ngày rồi. Đồng thời sử dụng nó để nâng cao sức khỏe cho bản thân và gia đình.