Theo Đông y cây mật gấu còn có tên là cây mã hổ hay cây lá đắng có nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả. Đặc biệt là các bệnh như huyết áp cao, tiểu đường, trĩ, đau họng, đau mắt đỏ, các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, phong thấp, đau thần kinh,..
Chính vì công dụng nhiều như thế nên nhiều người tìm cách trồng cây này ngay tại vườn.
Vậy cách trồng và chăm sóc cây mật gấu tại nhà như thế nào? Cùng #higlumcom tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Table of Contents
Cây mật gấu là gì? Tác dụng của cây mật gấu
Ngoài tên là cây mật gấu thì nó còn được gọi là cây hoàng liên ô rô. Đây là một trong những loại thảo dược được sử dụng nhiều và có nhiều công dụng. Nó có mặt ở nhiều tỉnh phía Bắc nước ta.
Theo kinh nghiệm từ nhiều đời truyền lại, người ta tổng kết được công dung tuyệt vời mà nó mang lại cho con người. Từ đó mà có thể biến 1 cây mọc hoang trên núi thành loại thảo dược, thậm chí thành cây dược kinh tế của nhiều cùng.
Ngoài làm thuốc thì nó còn hay được dùng để ngâm rượu uống nữa.
Đặc điểm cây
Chiều cao trung bình của cây mật gấu từ 4 đến 6m, các lá giống lông chim và mọc so le nhau, các lá kép, mỗi lá dài từ 20 đến 40cm, thông thường sẽ có khoảng 11 đến 25 lá chét và các lá chét này không có cuống. Lá hình trái xoan hơi nhỏ, mỗi lá rộng chừng 2 đến 3 đốt ngón tay, gốc lá tròn trong khi đầu lá thì nhọn. Ở xung quanh các mép thì có răng cưa. Lá có 3 gân chính nổi khá rõ.
Hoa của cây mọc theo cụm và thường là ở ngọn của thân, mỗi chùm có nhiều hoa nhỏ màu vàng nhạt và xếp thành từng vòng tròn nhỏ, mỗi hoa có 6 cánh mỏng, bầu hoa hình trụ và có tới 6 nhị cho 1 bông hoa.
Quả cây lá đắng là dạng quả thịt, hình oval, mỗi quả tầm đầu ngón trỏ, đầu quả hơi nhọn, lúc xanh có màu xanh lục đến khi chín chuyển sang xanh nâu, mỗi quá chứ chừng 3 đến 5 hạt.
Thông thường mua hoa của cây bắt đầu từ tháng 2 đến tháng 4 và mùa quá kéo dài từ tháng 5 đến tháng 6. Khi dùng làm thuốc người ta lấy cả thân rễ hay lá và quả. Riêng phần thân và lá đều hái được quanh năm, chỉ cần phơi khô là dùng được.
Tác dụng của cây mật gấu
Như đã nói cây mật gấu có rất nhiều công dụng, đặc biệt điều trị các bệnh về tiêu hóa như rối loạn tiêu hóa, đường ruột kém, hay các bệnh về xương khớp, phong tê thấp đều rất tốt. Ngoài ra nó còn có tác dụng giải rượu, tiêu mỡ thừa, dùng thời gian dài giảm khả năng bị béo phì, thừa cân hay bệnh gout, tăng cường sức khỏe cũng rất tốt.
Ngoài ra nó cũng có thể điều trị các bệnh liên quan đến gan như viêm gan, gan nhiễm mỡ, vàng da do gan hay xơ gan.
– Ngăn ngừa tiêu chảy, kiết lỵ, giảm khả năng bị viêm đường ruột, viêm đại tràng kéo dài.
– Hỗ trợ điều trị các bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư cổ tử cung, làm giảm khả năng di căn của các khối u ác tính, từ đó kéo dài thời gian sống cho người bệnh.
– Người bị sỏi thận cũng có thể sử dụng để điều trị cũng như giảm khả năng hình thành sỏi của bản thân.
– Giảm khả năng mất ngủ, ho lao, lưng gối đau mỏi, sốt theo cơn
– Cải thiện tốt các vấn đề về thần kinh như ngất xỉu, kích động, suy nhược thần kinh.
– Giúp các vết thương mau lành, máu tụ mau tan, những nơi đau nhức bôi rượu ngâm từ cây mật gấu là khỏi.
– Cải thiện tình trạng chán ăn, nâng cao sức khỏe, tránh suy kiệt cơ thể, cải thiện khả năng tình dục cho nam giới.
– Tiêu mỡ, ngăn ngừa béo phì, giảm cân tốt, chữa mụn hay các vết lở ngửa, tốt cho việc đi tiểu
Cách dùng cây mật gấu
Thường thì người ta dùng mật gấu theo 2 cách dưới đây.
– Nếu ngâm rượu thì cứ nửa cân mật gấu khô đem ngâm với 5l rượu nếp ngon chừng 1 tháng. Rồi sau đó mỗi ngày uống 3 lần vào 3 bữa ăn, mỗi lần nửa chén nhỏ là được.
– Nếu sắc nước uống thì được tận dụng nhiều hơn vừa vừa nhanh lại có thể dùng được luôn. Khi nào dùng thì lấy 20g cả thân và lá thái nhỏ rồi phơi khô lên. Sau đó cho vào ấm với nước và đun sôi nửa tiếng. Sau đó thì chắt lấy nước để uống nhiều lần trong ngày, rất tốt cho cơ thể người dùng.
Cách trồng và chăm sóc cây mật gấu
Chuẩn bị
Dụng cụ trồng
Không cần quá cầu kỳ, chỉ cần tận dụng bao xi măng, chậu nhựa, khay nhựa, thùng xốp hay bất cứ vật gì bạn có thể tận dụng trồng được. Hoặc nếu có mảnh đất trống nhỏ trong vườn để trồng thì càng tốt.
Nếu trong trong các khay thay thùng thì cần làm lỗ thoát nước ở dưới đáy các dụng cụ.
Đất trồng
Mật gấu thích hợp ở nơi có độ ẩm cao, đất trồng tơi xốp, nhiều mùn, nhiều dinh dưỡng. Đất trồng nếu không có thời gian thì bạn mua sẵn ở các cửa hàng vật tư nông nghiệp.
Còn không thì lấy đất thịt trộn cùng phân hữu cơ hay phân động vật đã hoai mục, xơ dừa, than bùn,… để tăng dinh dưỡng cho đất. Trước khi trồng 10 ngày thì bón vôi cho đất trồng để khử chua và mầm bệnh.
Chọn giống và cây giống
Dù là trồng bất cứ cây gì thì việc lựa chọn giống luôn là khâu cần được chú ý đầu tiên. Đương nhiên cây mật gấu cũng không ngoại lệ. Cây mẹ cần khỏe mạnh, không sâu bệnh là yếu tố đầu tiên quyết định trồng có được hay không.
Còn nếu dùng cành mật gấu để trồng thì chọn cành ở cây mẹ khỏe mạnh, cành đó ít nhất đã được 1 năm tuổi và đường kính tối thiểu từ 4 đến 6cm để đảm bảo trồng được thành công.
Vào những ngày thời tiết râm mát bạn có thể tranh thủ cắt cành mật gấu nếu định dùng cành để trồng, hoặc chọn vào buổi sớm cũng được. Hom cành cần đảm bảo dài chừng 5 đến 7cm và buộc phải có từ 2 đến 4 lá trở lên.
Cách trồng và chăm sóc cây
Cách trồng
Bản thân cây mật gấu là cây thích hợp ở nơi nhiều độ ẩm, do đó một nơi trồng có nhiều ẩm thì tạo được điều kiện để cây phát triển tối đa cũng như giúp cây hạn chế được tình trạng bị sâu bệnh tấn công.
Mặc dù ưa ẩm thật nhưng không có nghĩa nó chịu được ngập úng nên khi trồng cần chú ý lượng nước tưới cho cây, khơi thông cống rãnh để nước được tiêu thoát tốt.
Đất trồng cây con nên tương tự như đất trồng ở cây mẹ thì đảm bảo được cây con dễ thích nghi và sinh trưởng được.
Muốn cây phát triển tốt đương nhiên cần những cây hay cành giống khỏe mạnh rồi, cứng cáp và không sâu bệnh là tốt nhất. Trồng bằng cành thì vào lúc trời mát hay mưa nhẹ thì cắt cành dài chừng 5 đến 7cm, cành nên có lá thì tốt hơn là không có lá.
Sau đó đem cành vừa cắt ngâm vào nước hoặc tưới nước, cũng có thể giâm luôn vào đất trồng đã chuẩn bị sẵn. Nếu giâm cành cần tưới nước thường xuyên và bón thúc để cây có đủ điều kiện phát triển khỏe mạnh là được.
Chăm sóc
Nếu mùa khô thì bạn cần thường xuyên tưới nước để đảm bảo cây luôn đủ ẩm và phát triển khỏe mạnh, đến mùa mưa thì hạn chế tưới nước lại đồng thời chú ý việc khơi cống rãnh để hạn chế tình trạng ngập úng.
Cùng với việc tưới nước thì cần thường xuyên làm cỏ, vun gốc cây để cây phát triển tốt.
15 ngày sau khi trồng thì bón lót lần đầu tiên bằng các loại phân hữu cơ đã hoai mục hay phân động vật đã phơi ải, sau đó mỗi lần bón cách nhau chừng 20 ngày cho cây. Nếu bạn chăm sóc tốt thì sau 1 đến 2 tháng sau trồng là có thể thu hoạch được rồi, còn nếu không thì thời gian có thể dài hơn.
Nhân giống cây
Chỉ giữ lại những chồi vừa tới, khỏe mạnh, không sâu bệnh và đều là những chồi đã cứng. Mỗi cành giữ lại nên có chiều dài từ 5 đến 7cm và nên có từ 1 đến 2 lá sẽ là tốt nhất. Khi cắt cành mang đi giâm nên chọn lúc trời mát mẻ như sáng sớm hay chiều mát sẽ tốt hơn.
Tùy vào tuổi của cây mà tốc độ mọc rễ sẽ nhanh hay chậm, cây còn trẻ, tuổi ít đương nhiên sẽ mọc nhanh hơn cây đã già. Cắt cành xong thì ngâm hoặc tưới nước để cành không héo.
Tiếp tục hòa nước với phân bón để ngâm cành vài giờ trong đó. Có thể dùng thêm các loại thuốc kích thích mọc rễ thúc cây ra rễ nhanh. Chú ý cung cấp đủ nước và độ ẩm cho cây phát triển. (nguồn : higlumcom)
Kết bài
Thực ra cách trồng và chăm sóc cây mật gấu không khó chăn chút nào, có thể nói là dễ hơn nhiều cây khác nữa, mà thời gian thu hoạch tương đối ngắn, sâu bệnh hại cũng ít.
Chính vì thế bạn hoàn toàn có thể tận dụng mảnh đất trống trong vườn để trồng cây này để gia đình lúc nào cũng có thảo dược hữu dụng để dùng.