Đối với các món Âu thì nước sốt chính là thứ làm cho món ăn thêm đậm đà, tròn vị. Còn đối với các nước châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng, thứ gia vị không thể thiếu trong các bữa ăn chính là các món rau thơm. Không chỉ trang trí cho món ăn thêm đẹp mắt mà nó còn là thứ khơi dậy những hương vị tuyệt vời nhất của món ăn.
Nhưng mỗi loại rau thơm dùng với một món ăn khác nhau sẽ tạo nên hương vị đỉnh cao. Chính vì thế mà có rất nhiều loại rau thơm khó phân biệt được.
Cùng #higlumcom tìm hiểu các loại rau thơm phổ biến ở nước ta để biết cách kết hợp món ăn sao cho thơm ngon nhé!
Table of Contents
Rau thơm là rau gì? các loại rau thơm phổ biến ở nước ta
Từ cái tên cũng đã có thể nói lên điều đặc biệt của nó rồi. Các loại rau này có mùi thơm riêng không lẫn đi đâu được do có tinh dầu trong các bộ phận của cây. Điển hình các loại rau rất thơm như bạc hà, húng lủi, tía tô, kinh giới,..
Rau thơm có thể được ăn sống riêng biệt hoặc dùng kèm các món ăn khác ví dụ như thịt luộc, nộm, bún,… để tăng hương vị của món ăn. Một số loại dùng với cá, tôm hay hải sản để át đi vị tanh. Nhìn chung rau thơm đều có 1 lượng tinh dầu nhất định. Do đó không chỉ được dùng trong nấu ăn mà nó còn được tận dụng làm thuốc chữa bệnh nữa.
1. Rau bạc hà
Bạc hà hẳn là loại gia vị không còn xa lạ với mọi người nữa. Nó không chỉ là rau thơm có vị the mát ngon miệng mà đã có mặt trong hầu hết các sản phẩm bánh kẹo hay đồ uống. Bạc hà mang đến cho người ta cảm giác the mát, dễ chịu dù mới chỉ chạm lưỡi. Hiện nay các quán cà phê hay tiệm bánh cũng dùng rau bạc hà để trang trí đồ ăn cho thêm bắt mắt. Hiện tại nhiều nơi đã chiết xuất tinh dầu bạc hà để sử dụng.
Không chỉ là loại gia vị thơm ngon mà nó còn là nguyên liệu trong bài thuốc chữa cảm cúm rất hiệu quả. Ngoài ra trong các bài thuốc như chữa đầy hơi chướng bụng, nâng cao sức khỏe đường tiêu hóa hay chữa nấc người ta cũng dùng bạc hà.
Nếu bị côn trùng cắn có thể dùng tinh dầu bạc hà bôi lên, rất hiệu quả. Cũng có thể làm giảm các cơn hen tốt.
2. Rau húng quế
Nhắc đến lòng lợn, tiết canh, bún, mì tôm hay thịt chó thì không thể không kể đến húng quế. Chưa kể hạt húng quế mà người ta còn gọi là hạt é là 1 loại thực phẩm dùng nhiều trong đồ uống giải khát.
Theo Đông y, húng quế cay nóng nên dùng giải cảm, chữa nhức đầu, hạ sốt hay chữa nghẹt mũi rất tốt. Khi thời tiết giao mùa, cơ thể rất dễ ốm, lúc này 1 bát cháo húng quế sẽ tăng cường khả năng miễn dịch cho cơ thể.
3. Rau răm
Rau răm cũng là loại rau thơm cực kỳ phổ biến trong các bữa cơm của gia đình Việt. Với đặc tính hơi đắng và cay nên ăn cùng trứng lộn, cháo hải sản hay kho cá thì rất hợp. Đông y dùng rau răm chữa say nắng, lợi tiêu hóa.
4. Rau thì là
Nhắc đến các món ăn từ cá thì loại rau thơm không thể không nhắc đến là thì là. Loại rau thơm này nhất định phải có khi làm chả cá thì món ăn mới ngon.
Thì là được người xưa dùng để giảm đau răng, đau bụng hay bổ thận.
5. Rau ngổ
Các món canh chua không thể thiếu món rau ngổ được. Rau ngổ thanh mát nên càng giúp món ăn thêm hấp dẫn. Loại rau này vì thế mà cũng rất phổ biến. Rau ngổ cũng rất tốt cho tiêu hóa nữa. Những món lòng hay khi kho cá người ta cũng dùng loại rau này.
6. Rau ngò gai (mùi tàu – răng cưa)
Ngò gai hay còn được biết đến nhiều với cái tên mùi tàu với các mép lá hình răng cưa. Mùi tàu hay được dùng để nấu canh như phở hay canh măng. Nhiều người cũng thích dùng mùi tàu như rau sống. Người xưa cũng dùng mùi tàu như thảo dược hạ sốt, chữa đầy hơi,… cụ thể là các bài thuốc này.
- Muốn trị đầy hơi, khó tiêu thì lấy gừng và mùi tàu nấu nước uống. Cách 3 tiếng uống 1 lần.
- Nếu sốt nhẹ thì nấu gừng với thịt bò và mùi tàu để ăn nóng.
7. Cây rau mùi tây
Ở nhiều nơi người ta có thói quen dùng mùi tây để tắm rửa gội đầu với quan niệm là giúp cơ thể thanh sạch, thơm tho, sẵn sàng đón nhận những điều may mắn.
So với nhiều loại khác có vẻ như mùi tây được dùng nhiều hơn cả. Người ta hầu như dùng mùi tây cho bất cứ món nào như làm nước chấm, rau cho các món xào hay thậm chí là ăn sống.
8. Cây hành lá
Nói đến rau thơm ai cũng biết, dùng nhiều nhất chắc chắn là hành lá. Hành lá có thể dùng được ở hầu hết các món ăn. Nó có thể được tỉa tót để trang trí cũng có thể là gia vị cho món ăn thêm ngon. Theo Đông y hành lá tiêu đờm, giảm ho tốt. Một số bài thuốc trị viêm nhiễm, mụn nhọt cũng dùng hành lá.
9. Lá tía tô
Nếu các loại rau trên dùng nhiều trong ẩm thực thì loại rau không những làm gia vị ngon mà làm thuốc vào hàng tốt nhất không thể không kể đến tía tô.
Rau tía tô với mùi thơm đặc trưng, màu đỏ tím lạ mắt. Người xưa xếp tía tô vào nhóm thảo dược hạ sốt, toát mồ hôi, giải phong hàn.
10. Lá lốt
Khi dùng lá lốt người ta hay làm các món như om đậu, xào ếch, nấu ốc,… ấy vậy mà khi làm thảo dược công dụng của nó cũng chẳng hề ít.
Phụ nữ bị bệnh phụ khoa như viêm nhiễm, khí hư nhiều, hay người bị xương khớp đều có thể trị được bằng lá lốt. Một vài bệnh vặt như đau bụng do lạnh, đau răng, say nắng,… dùng lá lốt để trị cũng rất tuyệt bằng cách nấu lá lốt để ăn là được.
11. Rau kinh giới
Bún đậu thiếu rau kinh giới sẽ không còn ngon nữa. Chính vì thế quán bún đậu nào cũng không thể thiếu rau kinh giới.
12. Lá húng lủi
Húng lủi và bạc hà có ngoại hình giống nhau đến 90%. Nhưng vẫn có cách để nhận ra. Lá bạc hà có lông mịn có răng cưa còn húng lủi lá nhẵn và ít nếp nhăn.
Vì là rau thơm nên húng lủi kích thích tiêu hóa tốt. Theo các chuyên gia muốn tốt cho tiêu hóa thì 1 tuần nên ăn húng lủi 1 lần.
13. Cây sả
Nhắc đến loại rau thơm vừa làm gia vị vừa làm thuốc tốt sao có thể quên cây sả được.
Những bệnh nhẹ như cảm, đau đầu, tiểu khó có thể dùng sả chữa trị. Người bị khớp dùng sả cùng thuốc đặc trị sẽ mang lại hiệu quả cao.
14. Lá diếp cá
Lá diếp cá kén người ăn không phải vì không ngon hay không có công dụng mà vì mùi của nó tanh tanh giống cá. Thậm chí có người còn không ngửi được. Nhưng nếu đã ăn được rau diếp cá thì ai cũng khen hương vị bùi thơm, ngọt lại mát của chúng
Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rau diếp cá rất bổ dưỡng, có thể tiêu viêm, điều trị trĩ, tốt cho đường tiết niệu. Người hay bị táo bón hoặc bị trĩ nên dùng diếp cá mỗi ngày để cải thiện tình hình.
Còn với các vết thương thì để hạn chế nhiễm trùng nên giã diếp cá rồi đắp lên.
15. Lá đinh lăng
Nem chua, nem thính… dùng cùng đinh lăng là chuẩn vị rồi. Cá hấp dùng đinh lăng cũng hết ý. Nhìn chung món này người ta không xào nấu mấy mà chủ yếu dùng ăn kèm hơn.
Rau đinh lăng được đánh giá tốt cho não và hệ thần kinh. Dùng rau đinh lăng đều đặn sẽ giúp não khỏe, hoạt động tốt, các tế bào thần kinh phát triển tốt.
2. Hướng dẫn cách trồng rau thơm tại nhà – ăn quanh năm
Rau thơm thì ai cũng ăn được và rất được người ta ưa chuộng. Nên nhiều người có ý định trồng loại rau này. Rau thơm dễ trồng bà trồng quanh năm được. Kỹ thuật trồng rau thơm không có gì cao siêu nên dù vụng bạn vẫn có thể tự trồng chúng tại nhà được.
Đương nhiên khi bạn thực hiện đúng quy trình và những bước trồng rau thơm cơ bản nhất thì chắc chắn sẽ thành công. Cách chăm sóc cũng dễ dàng và bạn để ý thường xuyên là có ngay 1 vườn rau thơm xanh tốt đấy.
Thậm chí có người đã làm giàu được từ cách trồng rau thơm sạch đấy.
Chọn thùng xốp, dụng cụ trồng
Khi gieo hạt bạn chỉ cần dùng các hộp hay khay nhỏ là được ví dụ như hộp sữa chua, hay lọ nước hoa quả đã hết đều được. Đầu tiên đổ đất vào dụng cụ trồng cây đã chuẩn bị.
Đất trồng cần là đất đã qua xử lý, bạn có thể tự làm tại nhà hoặc mua sẵn ở các cửa hàng vật tư nông nghiệp là được. Đất trồng cần đảm bảo sạch mầm bệnh.
Đất mà chưa qua xử lý tốt nhất không nên dùng vì mầm bệnh có thể lưu lại, gây ảnh hưởng xấu đến cây trồng, thậm chí theo cây trồng mà vào cơ thể người dùng.
Kỹ thuật trồng ( phương pháp gieo hạt)
Hạt giống rau thơm bạn dùng rau nào thì chuẩn bị hạt rau đó như tía tô, húng chó, kinh giới, thì là,… Đầu tiên rải đều hạt lên mặt khay đã đổ đất mỗi khay nhỏ cần 0.5 đến 1g hạt thôi. Sau đó lấy đất trồng pjur 1 lớp dày chừng 0.5cm lên hạt giống đã gieo. Cuối cùng tưới nhẹ để giữ ẩm cho đất.
Tùy điều kiện thời tiết mà 7 đến 10 ngày sau có thể hạt nảy mầm. Nếu gieo rau mùi tây thì trước khi gieo nên dùng chai thủy tinh chà hẹ cho vỏ nứt ra rồi ngâm nước ấm chừng 50 độ C khoảng nửa ngày.
Sau thời gian đó thì vớt hạt ra và rửa lại với nước sạch. Đợi hạt thật táo nước mới đem gieo. Mật độ 20 hạt 1 khay. Sau chừng 10 ngày hạt sẽ nhú mầm.
Tương tự các hạt rau mầm như rau cải, rau muống, đậu xanh,… trước khi gieo cũng nên ngâm nước ấm theo thời gian thích hợp, sau đó gieo chừng 5g 1 khay. Tưới nhẹ để đất ẩm thì sau chừng 3 ngày rau đã lên mầm rồi.
Muốn ăn rau mầm thì 5 đến 7 ngày sau có thể hái đem sử dụng. Còn muốn ăn rau bình thường thì chăm sóc thêm.
Khi gieo nên dùng các vật che chắn như tấm nilon, giấy hoặc các loại bìa cứng,… các tấm chắn này sẽ đậy kín hạt. Sau đó 1 thời gian thì bỏ ra để kiểm tra độ ẩm trong khay thường xuyên. Khi thấy mầm có 2 lá thì di chuyển ra chỗ có ánh nắng để cây phát triển nhanh hơn.
Sử dụng phương pháp giâm cành
Đối với những gia đình vốn đã có vườn rau và ngại gieo hạt mới thì có thể nhân giống rau thơm bằng cách giâm cành.
Dụng cụ để tỉa cành cần thật sắc bén để không hại đến cây mẹ cũng như không làm bầm dập cành cắt ra. Nếu để cành bị thương nặng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của nó sau này.
Dùng kéo sắc hoặc kìm chuyên dụng cắt cành ra. Sau khi dùng xong thì đặt vào túi đựng dụng cụ làm vườn và cắm 2 đầu vào nút chai sẽ tránh làm bị thương mình.
Sau đó đem cành cắt ra cắm vào lọ thủy tinh đã chứa sẵn nước sạch. Thực ra cắm vào chỗ nào có nước cũng được nhưng cắm vào lọ thủy tinh sẽ thấy được rễ mọc ra từ cành.
Khi cắm vào lọ cần thường xuyên thay nước để đảm bảo cành không bị thối hỏng.
Nếu dùng lọ thủy tinh thì miệng lọ cần rộng để khi nhấc cây ra không làm rễ tổn thương. Muốn cành mau ra rễ bạn có thể nhỏ vài giọt dung dịch kích ra rễ mua ở các cửa hàng cây cảnh là có. Tuy nhiên lọ này vừa đắt lại không dùng thường xuyên được nên có thể không cần chú ý đến.
Hướng dẫn chăm sóc
Chăm sóc rau thơm dù đơn giản nhưng nó quyết định cây của bạn có phát triển mạnh hay không?
Thường xuyên kiểm tra cây cối và lượng nước chỉ cần tưới đủ không hơn. Nếu có dấu hiệu bệnh nhẹ hay có sâu nên dùng cách thủ công để tiêu diệt. Trừ khi quá nhiều mới cần dùng thuốc.
Những ngày mới trồng ngày tưới 2 lần vào lúc chiều mát cho cây. Sau đó thì tùy vào độ ẩm khay hay thời tiết mà tưới thêm nhiều hay ít nước.
Thu hái
Công đoạn này hẳn rất được mọi người yêu thích vì được thưởng thức thành quả do chính tay mình trồng.
Căn cứ vào đặc điểm từng loại cũng như thời gian trồng mà tiến hạn thu hoạch sao cho hợp lý. Thu quá sớm hay quá muộn để không thể cảm nhận hết vị ngon của rau cũng như dưỡng chất có trong đó.
Một số loại rau thu được 1 lần sau mỗi lần trồng như mùi ta thì chừng 40 đến 45 ngày là thu hái được. Sau đó nếu muốn trồng đợt mới thì đem phơi khô giá thể trồng rồi thêm giá thể mới và bắt đầu lại từ đầu.
Lời kết
Trên đây #higlumcom đã giới thiệu cho các bạn các loại rau thơm phổ biến dễ dùng cũng như cách trồng và chăm sóc chúng. Còn chờ gì nữa mà không bắt tay làm một vườn rau thơm xanh tươi trong vườn nhỉ?