Trên thế giới có muôn vàn loài cây mỗi loài mỗi vẻ. Cây Ngọc Lan cũng vậy nó có vẻ đẹp và đặc tính riêng của nó. Hoa Ngọc Lan tông màu chủ yếu từ trắng chuyển sang ngà rồi vàng cam cam.
Với nhiều mùi hương như hương thơm dịu, thơm mát,thơm quyến rũ đến rất thơm chúng được ngành công nghiệp mỹ phẩm, dược liệu chọn làm nguyên liệu sản xuất các mặt hàng như dầu thơm, kem chải tóc, nước hoa, tinh dầu…
Hoa của cây Ngọc Lan toát lên vẻ đẹp thanh cao , quý phái, tinh khiết , nhân hậu, lòng nhân từ và đặc biệt nó còn tượng trưng cho sự linh thiêng vì thế loài hoa được mọi người thường dùng để thờ cúng trong ngày rằm, lễ,…
Table of Contents
Tìm hiểu đặc điểm của cây Ngọc Lan
Nguồn gốc và hình thái
Từ xa xưa đã có cây Ngọc Lan đây là một họ thực vật cổ có niên đại tới 85-95 triệu năm. Ở trong sách y cổ truyền của Trung quốc đã ghi tên nguyên thủy của cây Ngọc Lan là Bạch Lan Hoa, Hoa lan trắng, bạch lan, bạch ngọc lan. Còn có tên gọi khác như Mộc Lan, Sứ. Ngoài ra Ngọc Lan là tên gọi chung cho một số loài trong Chi Ngọc Lan – Michelia, nó thuộc họ thực vật Ngọc Lan – Magnoliaceae.
Trên thế giới loài cây này được phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới Nam, Đông Nam Á của Châu Á bao gồm cả Nam Trung Quốc. Cây Ngọc Lan có nguồn gốc từ Ấn Độ du nhập vào nước ta khá lâu đời.
Với mức độ phân bố đó Chi Ngọc Lan có tất cả 50 loài khác nhau và có khoảng 20 loài được trồng ở Việt Nam trong đó có 5 loài trồng phổ biến khắp cả nước ta vì mùi thơm mà chúng mang lại . Đặc biệt có 2 loại mùi hương nổi trội hơn hẳn và rất được mọi người yêu thích và trồng phổ biến nhất là Ngọc Lan trắng và Ngọc Lan vàng.
Phân loại ngọc lan
Để biết rõ hơn 2 loài cây được yêu thích nhất này ta cùng đi tìm hiểu nhé.
Ngọc lan trắng
Đầu tiên kể đến cây Ngọc Lan trắng hay còn gọi là cây Sứ Trắng, Bạch Lan hoa, Mộc Lan Trắng có tên tên tiếng anh là White Champaca, tên khoa học là Michelia alba.
Đây là loại cây thường xanh thân gỗ, hoa có hương thơm ngào ngạt cao từ 10-15m, nhánh non có lông.
Có lá hình bầu dục thon dài, to dài khoảng 15-25cm và chiều rộng từ 4-9 cm,lá màu xanh tươi, sáng màu, hơi ngả vàng. Có nhiều nhị vàng ngắn.
Hoa rất thơm, mùi hương phù hợp trồng ở những nơi cần sự tôn nghiêm, trang trọng như đền chùa, đình ,miếu . Ngoài ra loài cây này còn được chọn làm cây cảnh trồng nhiều ở khuôn viên, công viên, khu vui chơi của tất cả mọi người . Hoa gồm 8-12 cánh hoa trắng thon nhọn, hơi cong, nhiều nhị vàng ngắn. Hoa ngọc lan nở vào tháng 4-9 .
Ngọc lan vàng
Cây ngọc lan vàng hay còn gọi là Cây ngọc lan ngà, mộc lan vàng, sứ vàng, tên tiếng anh là Champaca, tên khoa học là Michelia champaca. Có nguồn gốc từ Trung Quốc
Là loại cây thường xanh to cao hơn mộc lan trắng chiều cao có thể lên tới 35m, đường kính có thể từ 30-40cm. Cây có mùi thơm hắc
Lá có phiến hình xoan hay hình xoan thuôn, dài từ 10-20 cm, rộng từ 4-9 cm, chót nhọn hay có mũi, có lông thưa ở cả hai mặt lá.
Hoa cũng rất thơm, mùi thơm mát, màu vàng ngà đến vàng cam cam, cánh thẳng không hơi cong cong như Ngọc Lan trắng. Nó thể hiện sự tôn nghiêm hay được trồng ở chỗ linh thiêng.
Có nên trồng ngọc lan hay không? Tác dụng của cây ngọc lan
Như chúng ta đã biết cây Ngọc Lan là loài cây quý và có rất nhiều tác dụng trong nhiều mặt như thờ cúng, trang trí, y học, mĩ phẩm hóa chất,..
Trong tâm linh thường được thờ cúng, trồng ở những nơi linh thiêng vì nó thể hiện được sự trang nghiêm. Được chọn làm cây cảnh trồng ở nơi đông người vì có mùi thơm dịu , thơm mát hay đến thơm quyến rũ được mọi người ưa chuộng.
Nói đến công dụng trong mặt y học không thể kể đến hiệu quả của loài cây này đem lại như nước ép và sắc từ hoa ngọc lan có thể chữa bệnh rối loạn tiêu hóa, nôn mửa và sốt, hoa ngâm trong dầu trị đau mắt, viêm mũi, nhức đầu.
Lá cây để chữa trị các vết sưng tấy. Rễ cây ngọc lan trắng dùng để thông kinh, vỏ cây dùng để hạ nhiệt, cây ngọc lan vàng được dùng để điều trị ung thư vùng bụng. Có thể thấy rằng cây mộc lan có rất nhiều tác dụng. (Nguồn: higlum)
Còn trong công nghiệp sản xuất mỹ phẩm cây Ngọc Lan cũng là một trong những ứng cử viên nguyên liệu xuất sắc để sản xuất ra dầu thơm, kem chải tóc, nước hoa,..
Xem thêm:
- Những ai nên trồng cây trường sinh?
- Cách chọn nắp ấm trồng tại nhà
- Hướng dẫn chăm sóc cây thiết mộc lan
Hướng dẫn trồng và chăm sóc cây Ngọc Lan
Thuộc loài cây được trồng ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt nên trồng cây ngọc lan vào đầu mùa mưa cây sẽ phát triển nhanh và không bị chết, để không ai ngay từ bước ban đầu cần phải chọn hạt giống từ những cây mẹ to khỏe, có sức sống tốt, không bị sâu bệnh, hình dáng đẹp tán đều, tốt nhất là nên chọn cây từ 10-20 năm để lấy giống.
Chuẩn bị giống
Có 3 cách lấy giống phổ biến là chọn hạt và ghép hoặc chiết cành.
Thông thường quả của cây Ngọc Lan sẽ chín vào tháng 1-3, quả to dài từ màu xanh chuyển sang màu nâu, khi đó là dấu hiệu nhận biết quả đã chín. Sau đó ta tách hạt và tiến hành gieo trồng. Lưu ý trước khi gieo chúng ta cần ngâm hạt qua nước ấm và để nguội sau 12 giờ. Sau đó chọn những hạt căng tròn bỏ hạt lép đi rồi ủ trong một cái túi mỗi ngày các bạn nên rửa chưa một lần.
Trải qua 3-5 ngày ủ trong túi hạt đã nứt nanh thì bước tiếp theo chúng ta tiến hành cho vào bầu hoặc gieo vào khay cát để ươm cây con. Khi cho hạt vào bầu hoặc khay cát xong lấp đất khoảng 1cm rồi ủ rơm rạ và làm giàn che cho cây con tránh việc cây con bị cháy nắng và giữ ẩm cho cây. Các bạn lưu ý sau 2-3 ngày gieo cây con thì lấy bớt rơm rạ ra, tránh làm tổn hại cây con.
Còn phương pháp ghép hoặc chiết cành để tạo ra cây con. Các bạn chọn phương pháp này cây ra hoa sớm hơn so với cây ươm bằng hạt , cây khỏe hơn năng suất ổn định hơn và cây giống giữ được nguyên đặc tính di truyền của cây mẹ.
Xem thêm:
Hố trồng
Để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cây trước khi mang cây con đi trồng chúng ta cần phải đào hố thích hợp và bón phân chuồng hoai và phân NPK trước lúc mang cây trồng xuống hố 15 ngày .
Khi trồng xong các bạn trộn đều phân với đất rồi tiến hành lấp hố, chú ý nếu trồng cây con được ươm bằng bầu thì phải xé bầu ra trước khi trồng để rễ cây có thể phát triển tốt nhất có thể tránh việc rễ cây không thể phát triển dẫn đến chết cây.
Tưới nước sau khi lấp hố. Nếu như trường hợp cây con có kích cỡ lớn thì bạn cần phải dùng dụng cụ để chống đỡ, định hình tránh làm cây bị ngã, bị tổn thương. Ngoài ra, bạn chú ý nên làm cỏ sạch sẽ xung quanh cây và bón phân theo từng thời kỳ.
Hướng dẫn chăm sóc
Các bạn đừng quá lo lắng khi chăm sóc cây ngọc lan. Rất đơn giản, bạn chỉ cần tưới cây vào buổi sáng và chiều muộn là cây có thể sinh trưởng lâu dài.
Chế độ bón thúc cho cây thì bước quan trọng nhất là phải chọn được đất tốt. Nếu như bón lót ở thời điểm trồng thì không phải bón thêm phân nữa. Nếu bạn quan sát thấy đất xấu hoặc cây có dấu hiệu cằn cỗi thì ta bón thêm phân lân, NPK hoặc phân chuồng cho cây sinh trưởng, phát triển tốt.
Ở thời điểm đầu thì cây còn khá non nớt nên chỉ cần che mát cho cây và tránh ánh nắng trực tiếp để giúp cây không bị cháy lá hay bị chết.
Lời kết
Ngọc Lan là loài cây quý có rất nhiều công dụng cho cuộc sống hàng ngày của tất cả mọi người. Được sử dụng hết sức rộng rãi và phổ biến . Đem lại lợi ích cả về mặt kinh tế lẫn tinh thần và cách trồng ,tạo giống mới , chăm sóc hết sức đơn giản tại sao bạn không tự trồng cho gia đình mình loài cây này.
Nó nâng cao giá trị ngôi nhà , giúp bạn có không gian thơm mát, thoáng đãng và hết sức tao nhã, tinh tế đó cũng là địa điểm chụp ảnh lý tưởng cho giới trẻ.