Cũng giống như các loài lan khác lan hài không chỉ là một loài hoa đẹp mà còn ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc khác. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà nó mang lại thì cách trồng loài lan này cũng vô cùng đơn giản.
Bài viết sau đây sẽ hướng dẫn một cách chi tiết nhất về cách trồng cũng như chăm sóc lan hài.
Table of Contents
Lan Hài là cây gì? Cách nhận biết và đặc điểm
Lá lan hài mọc ra từ gốc cây và phát triển thành từng cặp. Lá cây liên tục phát triển trong nhiều năm và trở thành một cụm lớn. Lá lan hài không thể lưu trữ được nước và chất dinh dưỡng vì chúng không có các giả hành.
Mặc dù hầu hết các loài lan khác đều cần phải có sự thoát nước tốt nhưng cũng vì lý do này mà lan hài không có nguồn nghỉ hoặc bị quá khô.
Đặc điểm
Lan hài có thể được trồng bằng cách chia tách từ các cây trưởng thành hoặc trồng từ cây con. Các loài lan hài phát triển trong vùng có khí hậu ấm hơn thường có lá vằng và ngay cả khi ra hoa hay chưa ra hoa chúng đều trông rất hấp dẫn, ngược lại các loài lan hài sống trong vùng có khí hậu lạnh thì sẽ không có biến dị về lá và lá thường chỉ có màu xanh.
Môi trường sống chủ yếu của các loài lan hài là đất, chúng có thể trồng trực tiếp dưới đất hoặc trồng trong các chậu, một số ít khác bám trong các hốc đá hoặc trên các cành cây.
Cách trồng lan hài tương đối đơn giản và tuổi thọ của hoa từ 8 đến 10 tuần, kể cả khi hoa được cắt ra khỏi cây chúng cũng sống được khoảng vài tuần. Về kích cỡ và màu sắc hoa của hầu hết các loại hài lai thường rất đa dạng. (Nguồn: higlum)
Phân loại
2 loài lan hài Paph.sukhakulii và Paph.callosum là hai loài cây sống thích hợp trong điều kiện gần nơi bậu cửa sổ. Nguồn gốc của hai loài lan này xuất phát từ Thái Lan và ưa sống trong điều kiện nhiệt độ ấm, hoa thường nở vào mùa thu.
Bạn có thể thử trồng lan hài nếu bạn không có đủ điều kiện tốt để trồng lan hồ điệp, đây cũng là một thử nghiệm rất thú vị.
Chuẩn bị môi trường trồng lan hài tại nhà
Nhiệt độ
Theo quy luật quốc tế người ta chia lan hài thành 2 nhóm chính, những nơi nhiệt độ lạnh đến trung bình, nhiệt độ thích hợp cho ban ngày là 18 – 24 độ C và nhiệt độ thích hợp cho ban đêm là từ 13 -16 độ C cực kì phù hợp cho các loài cây có lá màu xanh.
Những nơi có điều kiện nhiệt độ từ trung bình đến ấm ban ngày từ 21- 25 độ C và nhiệt độ ban đêm từ 16 -18 độ C thì rất thích hợp với những loài hoa lan hài có lá vằng.
Hình thể của lan nữ hài Paphiopedilum rất khác nhau phụ thuộc vào nhiệt độ:
- Vào ban ngày nhiệt độ ấm trên 85 độ F(29,4 độ C) và ban đêm là trên 65 độ F(15,6 độ C) đối với lá có lốm đốm.
- Nhiệt độ cho ban đêm là dưới 60 độ F và nhiệt độ cho ban ngày là dưới 80 độ F(26,7 độ C) đối với loại cây lạnh lá xanh không đốm.
Tuy nhiên, ở tại California có thể cùng lúc trồng cả hai loại lan hài trong cũng một nhiệt độ. Với đặc tính chịu rét rất giỏi loài lan hài này có thể sống trong điều kiện mùa đông lên đến 40 độ F(4,4 độ C miễn là không có nước đọng trên lá hay không bị đóng băng. Cần tăng độ ẩm và thoáng gió vào mùa hè khi nắng nóng với nhiệt độ trên 95 độ F( 35 độ C).
Ánh sáng
Việc trồng Lan hài và quá trình phát triển của cây không quá phụ thuộc vào yếu tố ánh sáng mặt trời. Loài lan này thường phát triển tốt trong điều kiện có ánh sáng tốt cũng tương tự như các cây trồng trong nhà khác, đặc biệt phát triển nhanh hơn trong mùa đông.
Nếu chúng được trồng trong nhà kính thì yêu cầu các điều kiện một nửa vì ánh sáng mặt trời trực tiếp trong suốt mùa hè sẽ là quá mạnh. Ngược lại cây sẽ không ra hoa khi mức sống quá thấp hoặc có thể gây ra vàng lá hoặc cháy lá khi ánh sáng quá mạnh.
Với đặc tính không cần quá nhiều ánh sáng nên bạn có thể trồng lan hài ở trong nhà nơi gần cửa sổ hay nơi có bóng mát hoặc dưới ánh sáng của bốn chiếc đèn ống là đủ. Để nuôi dưỡng bản thân mình lan cần khoảng 1000 – 1500 lm giống như trồng các loài Masdevallia hay Phalaenopsis.
Lựa chọn chậu trồng
Tùy thuộc theo sở thích của mỗi người mà có thể lựa chọn các loại chậu để trồng lan hài khác nhau. Tuy nhiên, sẽ cản trở sự phát triển của cây cũng như khi trồng cây sẽ bị chật nếu như dùng chậu quá bé, ngược lại cây sẽ phát triển mạnh mẽ và lúc cây sinh sôi cũng phải đỡ thay chậu nếu sử dụng chậu to bên cạnh đó cũng giúp cây nhanh sum suê hơn.
Theo các kinh nghiệm thực tế từ các nhà vườn ở Thái Lan và Đài Loan để đem đến thành công tuyệt đối trong việc trồng lan hài người ta thường trồng một hoặc hai cây vào một chậu.
Khi thực hiện cách trồng lan hài như vậy sẽ có thể đảm bảo độ ẩm đều trong một chậu và việc quản lý giá thể sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Đồng thời có thể dễ dàng ghép các chậu có hoa thành một chậu lớn để trưng bày khi cây ra hoa ( tham khảo thêm cách trồng cây vạn tuế)
Về chậu trồng:
Có thể sử dụng bất kỳ loại chậu nào để trồng lan tuy nhiên điều quan trọng nhất là phải đảm bảo được mọi giá thể luôn ẩm và thoáng khí. Loại chậu màu cam ở bên dưới là loại chậu phù hợp nhất cho việc trồng lan hài hiện nay.
Loại chậu này giúp giá thể được giữ ẩm vì có đáy thoáng và thành chậu có chiều sâu. Ngoài ra nó còn giúp dễ dàng để xả muối do có khả năng giữ nhiệt tốt khi tưới nước không bị đọng nước.
Hơn nữa loại chậu này còn rất thuận tiện cho việc vận chuyển do chậu nhẹ và dễ đóng gói. Không cần chọn các chậu có đáy quá sâu đối với các loài lan hài có nguồn gốc từ rừng việt nam. Tuy nhiên, ngay khi lấy cây về để chọn chậu trồng bạn nên để ý bộ rễ của cây để chọn loại chậu cho hợp lý đối với các dòng lan hài khác.
Chọn giá thể trồng
Giá thể để trồng lan hài trên thực tế là có vô vàn kiểu khác nhau và rất đa dạng. Tùy mỗi vùng miền khác nhau cũng như mỗi vườn mà người cũng có cách phối trộn nhiều loại giá thể khác nhau.
Giá thể ẩm và thoáng khí là cái tựa chung cơ bản nhất mà ta có thể thấy được. Vì vậy, chúng ta cần phải lưu ý các tiêu chí phối trụ tạo giá thể cơ bản dưới đây để đảm bảo trồng lan hài được tốt nhất.
Giá thể phải thoáng khí, đủ độ ẩm và có khả năng cân bằng nhiệt tốt là những nguyên tắc cơ bản nhất trong việc chọn giá thể để thành hài. Một số điểm sau cần phải lưu ý:
- Đối với một số loại ưa khô như kim daklak, đuôi công thì chúng ta phải sử dụng giá thể có kích cỡ lớn.
- Đối với những loài ưa ẩm như hài cảnh, hài henri hay câm lào chúng ta dùng các loại giá thể có kích cỡ nhỏ để giữ ẩm tốt hơn.
- Sử dụng thêm đá thấm thủy để cây cứng cáp và bóng mượt phát triển tốt hơn đối với những loài hài hằng hay hài hương.
Xem thêm:
Hướng dẫn trồng và chăm sóc lan hài đơn giản
Xử lý cây giống (trước khi trồng)
Để tránh làm giảm năng suất và tránh làm ảnh hưởng đến các cây hài khác bạn nên cắt tỉa những rễ hỏng hoặc lá hỏng. Sau đó để khô vết cắt từ 1 đến 2 giờ. Nên để ở những nơi thoáng mát và ẩm, phun thêm dung dịch B12(20ml trên 1 lít nước), tránh những nơi nắng, sau đó để cây những nơi thoáng gió mát ẩm từ 1 đến 2 ngày đầu.
Để xử lý chống nấm mốc cho cây bạn có thể dùng nước súc miệng listerine hoặc nước vôi trong nếu bạn là người chơi ít. Bên cạnh đó bạn có thể sử dụng các loại thuốc chống nấm để ngâm cây như ridomil, topsin M, physan từ 30 tới 60 phút.
Thời điểm thích hợp nhất để ngâm cây là vào buổi sáng khi có nhiệt độ từ 20 đến 30 độ C. Sau đó, vớt cây ra khỏi dung dịch và để cây ráo.
Ngâm cây vào dung dịch kích rễ khi đã thực hiện xong bước 2. Sau đó dùng bao tay để vớt cây ra khỏi dung dịch ngâm kích rễ và để cây ráo.
Bạn đã có thể thực hiện thành công ½ chặng đường trồng lan hài chỉ với 3 bước đơn giản trên.
Thực hiện trồng
Trộn các loại giá thể là bước đầu tiên trong quy trình trồng lan hài, trộn hỗn hợp theo tỷ lệ bằng nhau và đổ vào chậu đến khoảng phân nửa, sau đó đặt cây vào chậu ngay ngắn rồi đổ tiếp hỗn hợp còn lại cho đến miệng chậu, lưu ý cây có thể sẽ bị hỏng lá và gốc nếu giá thể quá đầy lấp cả thân cây vì vậy phải để gốc được hơi nhô ra một chút.
Tiếp đến trộn hỗn hợp phân gia súc, rêu rừng, xơ dừa cắt miếng nhỏ và vỏ thông phân chậm tan rồi rắc lên trên mặt chậu, để tránh trường hợp gây phản tác dụng khi cho quá liều lượng chỉ nên bỏ ít khi rắc những thứ bón cho cây và không nên bỏ quá nhiều, để cung cấp đủ dưỡng chất cho cây vài tháng sau ta lại tiếp tục bổ sung thêm phân.
Hướng dẫn chăm sóc
Sau khi tưới nước nhiều lần nước trong cây dâng tối đa đến hàng lỗ thủng thì sẽ tràn ra ngoài và không chạm nước đến đáy chậu đất nung thì cách tốt nhất là bạn nên đặt chậu trên miệng một cái can nhựa chứa nước, điều này vừa giúp cung cấp độ ẩm cho cây một cách thường xuyên lại vừa giúp cho cây không bị úng nước khi tưới nước.
Hoặc có thể thực hiện theo một cách khác là đặt chậu trên một cái khay nông chứa nước như vậy khi tưới nước sẽ dần dần thoát xuống dưới rồi bốc hơi lên cho cây hút ẩm. Ngoài ra, để chậu không chạm đất và hạn chế sinh vật gây hại cho cây bạn có thể tham khảo các cách kê chậu lan hài trên giàn thép, kê gạch.
Nên đặt chậu cây dưới gốc cây hoặc dưới lưới che do với thời tiết nắng nóng lan hài sẽ không chịu được lâu vì chúng là loài ưa râm mát, tuy nhiên tốt nhất là nên sắp xếp sao cho cây hấp thụ được ánh nắng từ 1 đến 2 tiếng mỗi ngày. Nếu bị ánh nắng buổi trưa chiếu trực tiếp vào thì cây sẽ bị cháy, phồng rộp.
Để không bị gián đoạn công cuộc trồng lan hài thì hãy chú ý đến việc thường xuyên ánh nắng mặt trời chiếu vào cây.
Phòng bệnh hại
Đây là bước cuối cùng để hoàn tất quy trình trồng lan hài cũng như là bước chăm sóc và nuôi dưỡng cần có sự kiên trì. Để cho cây được phát triển tốt và hạn chế sâu bệnh hại cũng như ảnh hưởng xấu từ các bất động bất lợi khác xảy ra trong vườn bạn nên thường xuyên theo dõi, cắt bỏ bớt những cành hoặc lá có sâu bệnh và tạo dáng đẹp cho cây.
Để cây có thể hấp thụ được nhiều dưỡng chất hơn cũng như giúp cho cây lan có sự thẩm mỹ hơn bạn nên các lá già và lá bệnh đêm đi tiêu hủy. Tuy nhiên, cần chú ý điều chỉnh lượng ánh sáng cho cây phù hợp theo mùa vụ và phù hợp với đặc điểm của cây.
Lời kết
Như vậy trên đây là cách trồng lan hài và chăm sóc lan hài. Hy vọng qua bài viết này sẽ cung cấp cho các bạn những kiến thức bổ ích về loài lan hài cũng như để bạn có thể tự tay trồng cho mình những cây lan hài thật đẹp. Chúc các bạn thành công!