Nhắc đến các loại hoa rực rỡ người ta nhớ ngay đến hoa hồng. Nhưng hầu như khi được hỏi loài hoa nào nhẹ nhàng, thanh thoát mà cũng rất nổi bật. Thì hẳn mọi người sẽ nhớ đến hoa nhài, hoa lan. Thế nhưng bạn lại quên mất 1 loài hoa rồi. Đó là hoa tầm xuân. Không rực rỡ mà chỉ nhẹ nhàng nhưng vẫn toát lên sức sống riêng.
Không chỉ là cây cảnh tuyệt vời, mà từ lâu hoa tầm xuân đã được nhiều người dùng để chữa bệnh rồi. Nó là loại dược liệu phổ biến trong Đông y, trong các bài thuốc trị táo bón, thổ huyết, bí tiểu,…
Và để các bạn biết thêm nhiều điều về hoa tầm xuân thì hãy cũng #higlum tìm hiểu ngay sau đây nhé! Bạn sẽ biết được nhiều công dụng của hoa tầm xuân. Và các thông tin thú vị về loài hoa này đấy!
Table of Contents
Hoa tầm xuân là hoa gì? Đặc điểm của hoa tầm xuân
Trong Đông y người ta dùng nhiều cây tầm xuân để chữa bệnh. Người ta còn gọi nó là thập tỉ muội, dã tường vi hay là thích hoa. Còn tên khoa học của nó là Rosa multiflora Thunb. Cây tường vi được xếp vào giống cây nằm trong họ hoa hồng.
Nhận dạng cây hoa tầm xuân
- Cây tầm xuân là một giống cây bụi có nhiều gai. Mỗi cây có thể cao từ 1 đến 5m. Các cây có thể leo vào các cây khác và leo đến tận ngọn của chúng luôn.
- Cây tầm xuân cho lá kép giống lông chim gồm nhiều lá chét nhỏ
- Hoa của cây tầm xuân có 5 cánh màu trắng với các điểm tím ở giữa. Mỗi bông hoa có đường kính tầm 4 đến 6cm. Thực tế thì hoa của cây ban đầu là màu hồng nhạt. Sau đó sẽ có màu hồng đậm rồi dần có màu trắng.
- Quả củ cây tầm xuân có đường kính cỡ 2cm. Khi quả chín cho màu cam đỏ rất đẹp mắt.
Cây tầm xuân có nhiều ở đâu?
Cây tầm xuân là một dạng hoa hồng nhưng mà nó là thân leo. Cây này có nguồn gốc từ khu vực Tây Á, Tây Bắc Phi hay là các nước châu Âu.
Thời gian gần đây thì cây tầm xuân có nhiều ở nước ta. Nó được nhiều người yêu thích vì có hoa đẹp. Hơn nữa nó còn là vị thuốc quý cho con người nữa.
Người ta thu hái và chế biến hoa tầm xuân như nào?
Người ta dùng hầu hết các bộ phận của cây tầm xuân để chữa bệnh. Từ thân, lá, rễ cho đến hoa và quả.
Người ta tiến hành thu hoạch lá và rễ quanh năm, nhưng quả chỉ hái khi đá chín. Và hoa thì thu hái vào mùa hoa là mùa hạ.
Sau khi thu hái xong thì đem rửa sạch rồi dùng tươi hay phơi khô đều được.
Sau khi phơi khô thì bạn cần để ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời. Để hạn chế mối mọt.
Hoa tầm xuân dùng để làm gì? Công dụng của hoa tầm xuân
Theo nghiên cứu thì trong cây tầm xuân có nhiều chất chống oxy hóa tốt. Ngoài ra trong quả của cây còn có nhiều vitamin C nữa. Rễ cây thì có rất nhiều cachoa extract, triterpenic axit hay sitosterol.
Chính nhờ những thành phần dưỡng chất này mà người ta tận dụng hoa tầm xuân để điều trị nhiều bệnh. Các công dụng này đều đã được y học nghiên cứu cụ thể.
Theo Tây y thì dịch chiết từ rễ tầm xuân thì giúp chống đông máu tốt, giảm cholesterol xấu trong máu. Hơn nữa nó cũng giúp cơ tim khỏe mạnh hơn. Từ đó nâng cao sức khỏe tim mạch tốt hơn. Hơn nữa lá cây tầm xuân cũng giúp các vết thương mau lành hơn.
Còn Đông y thì cho rằng tầm xuân giảm nhiệt trong cơ thể, thanh nhiệt, giúp máu lưu thông tốt hơn. Đồng thời nó còn có khả năng giảm đau tốt. Ngoài ra thì hoa tầm xuân còn có tác dụng điều trị các bệnh vàng da, bí tiểu, tiểu rắt, táo bón, đau bụng kinh. Hay là có mụn sưng đỏ, mụn độc, trĩ ra máu, trẻ nhỏ đái dầm, người già tiểu nhiều vào ban đêm.
Các vết thương chảy máu ngoài da
- Lấy 1 nắm rễ cây tầm xuân khô
- Đem nghiền bột thật mịn rồi cho vào lọ thủy tinh. Lúc nào dùng thì rắc trực tiếp lên vết thương hoặc là thêm dầu vừng trộn đều rồi đắp vào chỗ bị thương là được.
Tuyến giáp có u bướu
- Hoa thanh bì, hoa tầm xuân, hoa hồng và hoa trùng bì mỗi vị đúng 5g.
- Đem các nguyên liệu đi nấu với nửa lít nước. Đến khi cạn chỉ còn 200ml nước thì đem chia ra vài ba lần uống trong ngày là được. Nên dùng khi còn ấm để có được kết quả tốt nhất. (nguồn: higlum)
Người bị cảm nắng
- Cách 1: Lấy vài bông hoa tầm xuân tươi nấu nước để uống là được.
- Cách 2: Lấy dương cửu 15g, sinh thạch cao gấp đôi lượng. Cùng với đó là rễ cây qua lâu 10g và hoa tầm xuân 5g nữa. Đem các nguyên liệu nấu nước thật kỹ. Sau đó đem chia ra vài lần uống trong ngày. Uống cho đến khi bệnh khỏi hẳn là được.
- Cách 3: 10g hoa đậu ván trắng và 10g hoa tầm xuân. Đem cả 2 loại hoa đi hãm trà để uống. Sau đó vớt bã ra và thêm đường vào để dùng.
Chảy máu cam, thổ huyết
- Rễ cỏ tranh 30g, tử tuệ căn giảm ½ lượng. Thêm hoa tầm xuân 6g nữa.
- Đem các nguyên liệu nấu thành nước để uống. Khi nấu nhớ đun nhỏ lửa trong nửa tiếng. Trong các trường hợp như nôn ra máu, chảy máu cam thì dùng nước này để cầm máu.
Mùa hè bị ghẻ lở
- Rễ tầm xuân tươi 1 nắm nhỏ
- Đem hãm thành trà để dùng vài ba chén mỗi ngày là được.
Sốt rét tại nhà
- Hái vài bông hoa tầm xuân tươi
- Thêm nước sôi vào để hãm như trà là được.
Người bị đái tháo đường, miệng bị viêm loét kéo dài
- Bạn lấy 30ml sương sớm còn đọng trên hoa tầm xuân
- Đem thêm 1 chút nước ấm hòa với nước sương đó để uống trước bữa ăn là được.
Mụn mủ
- Vài lá tầm xuân đã phơi khô, 1 chút giấm và 1 chút mật ong.
- Đem lá tầm xuân nghiền thành bột mịn rồi thêm giấm và mật ong để làm mặt nạ. Đắp mặt nạ lên chỗ da mụn mủ là được.
Bài thuốc này chỉ dành cho mụn chưa vỡ mủ mà thôi.
Phù do viêm thận
- Cách 1: Vài ba quả tầm xuân và hồng táo 3 quả. Đem các nguyên liệu nấu nước để uống trong ngày là được.
- Cách 2: Đại hoàng 3g, quả tầm xuân 20g. Đem các nguyên liệu để nấu nước uống. Chia ra uống ba bữa trong ngày là được.
Răng đau, miệng viêm loét
- 1 nắm rễ tầm xuân tươi
- Đem rửa sạch đất cát rồi nấu nước thật đặc để uống. Cũng có thể ngậm trong miệng 10p. Mỗi ngày chịu khó ngậm nước này 3 lần là được.
Chân bị viêm loét
- Bạn có thể chuẩn bị lá tầm xuân tươi hoặc khô đều được
- Nấu với nước rồi lấy nước đó rửa vết thương ngày vài ba lần.
Các vết bỏng nhẹ
- Cách 1: Bạn chỉ cần 1 nắm rễ tầm xuân tươi đem nấu nước rồi rửa vết bỏng là được rồi.
- Cách 2: Đem rễ tầm xuân phơi hoặc sấy khô sau đó nghiền thành bột. Thêm dầu vừng vào rồi đắp vào chỗ bị thương là được.
Mụn độc bị sưng lên
- Lá và cành non, của cây tầm xuân 1 nắm nhỏ. Thêm 1 chút muối ăn nữa là được.
- Đem các nguyên liệu cho vào cối giã nát với nhau. Sau đó lấy hỗn hợp đắp trực tiếp lên chỗ bị mụn và băng cố định lại. Ngày thanh băng 1 đến 2 lần.
Biến chứng của tăng huyết áp dẫn đến liệt mặt, liệt nửa người
- Bạn có thể lấy 15 hoặc 30g rễ tầm xuân
- Sau đó nấu nước đặc rồi cho người bệnh uống 3 bữa mỗi ngày là được.
Người bị tiểu khó
- Mã đề 30g, biển súc 30g, quả tầm xuân 10g
- Đem các nguyên liệu nấu với nửa lít nước. Đun cạn còn 250ml thì lấy nước đó chia ra vài lần để uống trong ngày.
Chảy máu cam lâu ngày
- Thịt vịt đã già 3 lạng và rễ tầm xuân 60g.
- Đem 2 nguyên liệu làm sạch rồi thái nhỏ. Sau đó nấu nhừ để ăn. Sau vài lần dùng 1 tuần sẽ thấy tình trạng bệnh đỡ hẳn.
Khớp viêm, kinh nguyệt không đều, không kiểm soát được tiểu tiện
- Bạn có thể điều chỉnh lượng rễ tầm xuân trong khoảng từ 15 đến 30g là được
- Đem nấu với 300ml nước để uống vài lần trong ngày.
Trẻ nhỏ đái dầm, người lớn tiểu đêm nhiều
- Lấy 1 nắm rễ cây tầm xuân đem rửa sạch rồi nấu nước uống.
- Chia ra uống 3 bữa trong ngày. Hoặc đem nấu cùng thịt nạc lợn để ăn là được.
Phổi có áp xe
- Hạt ý dĩ và hạt bí đao mỗi vị đúng 30g. Thêm rễ tầm xuân chừng 15g nữa.
- Đem các nguyên liệu nấu nước với nhau để lấy nước uống.
Trĩ xuất huyết
- Lấy 1 nắm rễ cây tầm xuân tươi
- Đem rửa cho sạch đất cát rồi đem giã nát ra. Lọc lấy nước cốt để uống.
Phụ nữ đến tháng bị đau bụng kinh
- Quả tầm xuân tầm 120g, một chút rượu vang và 1 chút đường
- Đem quả tầm xuân nấu với nước cho đặc đã. Rồi sau đó thêm đường và rượu vang vào để uống. Nước nên uống ấm thì sẽ mang lại công dụng cao hơn.
Phụ nữ bị rong huyết
- 30g rễ tầm xuân, 30g tiên hạc thảo và 30g cỏ mực. Thêm ngải cứu 10g đốt thành than
- Đem các nguyên liệu nấu thành nước để uống là được.
Người bị táo bón, đại tiện khó khăn
- Tướng quân 3g thêm quả tầm xuân chừng 5 đến 7 quả nữa là được
- Đem 2 nguyên liệu để nấu nước uống trong ngày là được.
Chứng vàng da
- Lấy rễ cây tầm xuân 1 nắm, thêm 1 chút rượu vang là khoảng 60g thịt nạc lợn nữa.
- Đầu tiên đem rễ cây và thịt nạc hầm nhừ lên rồi sau đó thêm rượu vang vào để nấu cùng. Ăn hết món ăn này trong ngày.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng cây tầm xuân
Nhìn chung cây tầm xuân không chỉ là 1 loài cây đẹp. Mà nó còn lại 1 vị thuốc Đông y tốt nữa. Do đó hoa tầm xuân được rất nhiều người ưu ái sử dụng. Tuy nhiên dù thế nào nó cũng chỉ là 1 loại thảo dược đơn thuần. Nghĩa là có thẻ có những tác dụng phụ hay điều kiêng kị cần thiết. Chính vì thế, nếu đang có ý định sử dụng hoa tầm xuân chữa bệnh thì bạn cần nhớ những điều sau nhé!
Bởi vì nếu không chú ý kỹ thì nó có thể gây ra nhiều biến chứng không tốt cho cơ thể bạn đấy! Dưới đây là những điều bạn cần đặc biệt chú ý khi dùng hoa tầm xuân.
Cẩn thận khi dùng hoa tầm xuân chữa bệnh
Những điều dưới đây là những lưu ý quan trọng nếu bạn đang có ý định sử dụng cây tầm xuân để chữa bệnh. Hãy khắc cốt ghi tâm những điều này để điều trị cho an toàn và hiệu quả nhé!
- Hiện tại vẫn chưa có báo cáo nào nói về việc cây tầm xuân an toàn với mẹ bầu và mẹ sau sinh cho con bú. Do đó nếu có dùng thì cần sự tham khảo của bác sĩ. Để đảm bảo an toàn cho mẹ và em bé.
- Mặc dù cây tầm xuân không có độc thật nhưng cũng không thể vì thế mà lạm dụng được. Cần dùng đúng liều lượng cho phép.
- Nếu ai đã từng có tiền sử dị ứng với các thành phần trong cây tầm xuân thì cần ngưng sử dụng nếu có biểu hiện dị ứng. Ví dụ như phát ban, nổi mẩn, nôn ói, tức ngực.
- Khi đang dùng các loại thuốc từ thiên nhiên, thuốc tây y hay thực phẩm chức năng. Mà muốn dùng cây tầm xuân để chữa bệnh thì cần hỏi ý kiến bác sĩ. Để tránh các tác dụng phụ không mong muốn xảy ra.
Hướng dẫn dùng tầm xuân đúng liều lượng
Người ta có thể lấy cây tầm xuân nấu nước uống hoặc giã nát ra đắp vào chỗ bị thương hay nghiền bột đều được. Bạn có thể chọn bộ phận của cây theo tình trạng bệnh cần điều trị. Nhưng dù là thế nào cũng cần đúng liều lượng của bác sĩ.
Hướng dẫn phân biệt chồi hoa tầm xuân và chồi hoa hồng
Thực tế đối với nhiều người lần đầu chơi hoa thì rất hay lúng túng trong việc phân biệt chồi hoa tầm xuân và chồi hoa hồng. Hay nói đúng hơn là mắt hoa hồng ghép vào chồi hoa tầm xuân. Hơn 2 cây này lại có nhiều đặc điểm giống nha. Nên chính vì thế càng khiến người ta tò mò và không biết phân biệt như nào sao cho chuẩn.
Và để giúp các bạn biết hơn về cách phân biệt 2 loại hoa này. Thì chúng mình sẽ hướng dẫn bạn cụ thể từng bước một. Để không bị nhầm lẫn cũng như tránh được những điều dở khóc dở cười nhé! Ví dụ muốn trồng cây tầm xuân chữa bệnh nhưng bị nhầm với hoa hồng. Và ngược lại thì sao?
Nhận dạng từ hình dáng bên ngoài của cây
Nguồn gốc của cây hoa tầm xuân là ở Trung Quốc. Sau đó nó mới được đưa về Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh. Trước đây người ta tận dụng lợi thế nhiều gai của cây tầm xuân để làm hàng rào. Hơn nữa nó cũng mau lớn. Nhưng hiện tại thì nó đã được thay thế bằng hàng rào sắt rồi.
Thân của cây thường có màu xanh nhạt, nếu chăm tốt thì có màu xanh đậm. Cây có nhiều gai cứng và mọc ngược. Lá cây là dạng lá kép giống lông chim gồm 5 đến 9 lá chét nhỏ. Lá của cây thuôn dài. Hoa của cây tầm xuân mọc thành từng chùm màu tím có mùi thơm. Mỗi hoa có đường kính tầm 6 đến 8cm. Mùa hoa là từ tháng 4 đến tháng 5.
Cây tầm xuân có thể cao từ 1 đến 2m và cho quả hình màu đỏ gạch và hơi dẹt. Trong giống tầm xuân thì có rất nhiều loài khác nhau. Vì thế mà màu sắc hoa cũng có rất nhiều màu.
Theo đánh giá thì cây tầm xuân phát triển mạnh nhất vào độ tháng 2 đến tháng 3. Lúc này nhiệt độ đã ấm dần lên rồi, nên cây phát triển mạnh. Trên lý thuyết thì là thế nhưng thực tế nó chỉ đúng tầm 80% thôi.
Phân biệt cây hoa tầm xuân và các loại hoa hồng ngoại mà bị ghép mắt cây tầm xuân
Những ai đã từng cho hoa hồng ngoại thì đều không thích tầm xuân 1 chút nào. Vì nó thực sự không tốt cho hoa hồng.
Nếu ghép mắt hoa hồng vào gốc tầm xuân thì cây khỏe, ít sâu bệnh mà cũng hợp với khí hậu nước ta. Theo lý thuyết thì có 1 mắt ghép nảy chồi thôi. Nhưng hoa tầm xuân sức sống tốt nên vẫn đâm chồi bình thường. Kể cả gốc tầm xuân chỉ còn chừng 3 đến 5cm thì các mầm vẫn lớn được.
Cùng trên 1 gốc cây nhưng nếu có cả mầm tầm xuân và mầm hoa hồng khác. Thì mầm tầm xuân sẽ lớn lên nhanh hơn. Lấn át hết mầm của cây hoa hồng khác.
Chính vì thế mà bạn cần nhận biết hồng tầm xuân và loại bỏ nó ngay từ sớm. Thông thường thì mầm của cây tầm xuân sẽ mọc ngay dưới mắt ghép. Hơn nữa lá của cây tầm xuân cũng khá là khác so với các giống hồng ngoại.
Trong khi lá của cây tầm xuân thon dài thì lá của hồng ngoại tròn và bầu hơn. Mầm của cây tầm xuân cũng có nhiều gai và cứng hơn mầm của hồng ngoại. Nhìn chung từ hình dáng lá có đến kiểu mầm là đã khác nhau rồi.
Nếu đã thấy mầm của cây tầm xuân thì bạn cần loại bỏ ngay. Để tránh nó ăn hết dinh dưỡng của cây cũng như của các mầm hoa hồng khác.
Kết luận
Như vậy là chúng mình đã giới thiệu xong về cây tầm xuân rồi. Vậy thì giờ đây bạn đã biết công dụng của hoa tầm xuân chưa? Hơn nữa là biết dùng nó vào việc điều trị bệnh cũng như làm cảnh cho thật tuyệt vời này. Đồng thời cũng đã nhận dạng được cây tầm xuân với cây hồng ngoại. Để nếu có trồng một cây tầm xuân để chữa bệnh cũng không bị nhầm lẫn đúng không?
Hơn nữa các bài thuốc từ cây tầm xuân bạn cũng cần đặc biệt lưu ý nhé! Bởi đây là các bài thuốc dân gian. Nghĩa là hiện tại chưa có báo cáo chính xác nào về các công dụng này của cây tầm xuân cả. Mà phần lớn nó đều được truyền tai nhau từ người này sang người kia mà thôi.
Chính vì thế bạn cần cân nhắc kỹ xem có thật sự hợp không? Hơn nữa dù có hợp thì kết quả điều trị cũng sẽ khác nhau. Phụ thuộc vào tình trạng bệnh của từng người cũng như cơ địa hấp thụ thuốc. Chính vì thế để an toàn bạn cần xin ý kiến bác sĩ. Để kết quả điều trị diễn ra an toàn và hiệu quả nhất!
Chúc các bạn luôn vui khỏe đối với những kiến thức về cây tầm xuân chúng mình đã chia sẻ.